Μπάμπης Δερμιτζάκης

Book review, movie criticism

Monday, November 10, 2025

Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;

 

   -Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις; Ποδοσφαιριστής, συγγραφέας, αστροναύτης…;

  -Θέλω να γίνω Κυδώνης (αγροφύλακας, έχω γράψει αλλού την ιστορία).

  Αν ήξερα, αλλά πού να ξέρω τότε, θα έλεγα: -Θέλω να γίνω ευτυχισμένος.

Sunday, November 9, 2025

Sergei Bodrov, Prisoner of the mountains (1996)

 Sergei Bodrov, Prisoner of the mountains (1996)

 


  Ρώτησα την ΑΙ.

  Άλλα της είπα, άλλα κατάλαβε.

  Ευτυχώς.

  Γιατί μου ανέφερε τον «Φυλακισμένο των βουνών», που όταν είδα ότι αποτελούσε μεταφορά της ομώνυμης νουβέλας του Τολστόι «Кавказский пленник» (Αιχμάλωτος του Καύκασου), είπα ότι θα τον δω.

  Και φυσικά θα διάβαζα και τη νουβέλα.

  Προτίμησα να τη διαβάσω στα ρώσικα, και ας μου ξέφευγαν λέξεις.

  Έχει νόημα να τα συντηρήσω, στην ηλικία που είμαι;

  Ένα από τα οξύμωρα του Καζαντζάκη είναι «Να ζεις σαν να ήταν να πεθάνεις αύριο. Να ζεις σαν να ήταν να μην πεθάνεις ποτέ».

  Ξέρω ότι το πιο πιθανό είναι να πεθάνω αύριο, αλλά θέλω να ενεργώ σαν να ήταν να μην πεθάνω ποτέ.

  Ίδιος χώρος, διαφορετικός χρόνος.

  Η νουβέλα τοποθετείται στα μέσα του 18ου αιώνα, τότε που ο Τολστόι υπηρετούσε στον Καύκασο και είναι εμπνευσμένη από πραγματικό γεγονός.

  Διαβάζω στη βικιπαίδεια:

  The story, originally intended for rural children, is written in simplified language.

  Κολοκύθια (για μένα).

  Έχω λιγότερες άγνωστες λέξεις στον «Πόλεμο και Ειρήνη» που διαβάζω τώρα.

  Η πλοκή της ταινίας τοποθετείται στον ίδιο χώρο, αλλά στη σημερινή εποχή, τότε που εξεγέρθηκαν οι τσετσένοι, τη δεκαετία του 1990.

  Φυσικά είναι πιο περίπλοκη η πλοκή στην ταινία, με πιο συναρπαστικά επεισόδια, από ό,τι στη νουβέλα.

  Μπορείτε να τη διαβάσετε στη βικιπαίδεια, εγώ απλά θα επισημάνω τις πιο σημαντικές διαφορές.

  Συλλαμβάνουν τους δυο στρατιώτες.

  Στην ταινία, στόχος είναι να τους ανταλλάξουν με ένα φυλακισμένο τσετσένο.

  Στη νουβέλα, να πάρουν λύτρα.

  Τρεις χιλιάδες ρούβλια; Θα αστειεύεστε. Πού να τα βρει η μητέρα μου; Πεντακόσια και πολλά είναι.

  Ο νεαρός αυτός στρατιώτης βρίσκεται σε πρώτο πλάνο στη νουβέλα, ενώ στην ταινία είναι και οι δυο.

  Η κοπελίτσα υπάρχει και στα δυο.

  Θα συμπαθήσει το νεαρό, που της έκανε δώρο μια «κούκλα» στη νουβέλα, ένα «πουλί» από ξύλο, σαν μαριονέτα, στην ταινία, και θα τον βοηθήσει.

  Θα επιδιορθώσει και στα δυο ένα ρολόι, πράγμα που θα τον κάνει να κερδίσει συμπάθειες.

  Και στην ταινία και στη νουβέλα αποτυγχάνει η απόπειρά τους να δραπετεύσουν.

  Όμως μια δεύτερη απόπειρα θα στεφθεί από επιτυχία-εν μέρει.

  Μόνο ο νεαρός θα τα καταφέρει, ενώ ο άλλος, εξαντλημένος, δεν θα μπορέσει να τον ακολουθήσει και θα συλληφθεί.

  Αργότερα θα τον ανταλλάξουν με πέντε χιλιάδες ρούβλια.

  Στην ταινία, ο δεύτερος αυτός, φαίνεται πιο δυναμικός. Στην πρώτη τους απόπειρα να δραπετεύσουν θα σκοτώσει ένα βοσκό για να του πάρει το όπλο. Όταν τους συλλαμβάνουν, αυτόν θα τον μεταφέρουν στον ίδιο τόπο που σκότωσε το βοσκό και θα του κόψουν το λαιμό.

  Από τις πιο γνωστές νουβέλες του Τολστόι, υπάρχει πάντα στο αναλυτικό πρόγραμμα στη μέση εκπαίδευση.

  Στην ταινία δείχνεται καθαρά, αυτό που ο μανιχαϊσμός των δυτικών ταινιών ξεχνάει, ότι καλοί και κακοί υπάρχουν και στα δυο αντιμαχόμενα στρατόπεδα. Το είδα πρόσφατα και στο σήριαλ «17 στιγμές της άνοιξης» που ξαναείδα, μετά από δεκαετίες.

  Η ταινία έχει βαθμολογία 7,4.

  Ένας λόγος που άρεσε, πιστεύω, είναι ότι δεν δαιμονοποιεί τον αντίπαλο, με αποτέλεσμα να έχει, πιστεύω, θετική αποδοχή και από τους Τσετσένους. Στην ταινία, εκτός από το κοριτσάκι, είναι και ο πατέρας της, που ενώ υποτίθεται ότι τον πηγαίνει στο βουνό για να τον σκοτώσει εκδικούμενος το θάνατο του γιου του, τον αφήνει ελεύθερο.

Thursday, November 6, 2025

Sepideh Farsi, Κράτα την ψυχή σου στο χέρι και περπάτα (Put your soul on your hand and walk, 2025)

 

Sepideh Farsi, Κράτα την ψυχή σου στο χέρι και περπάτα (Put your soul on your hand and walk, 2025)

 


  Από σήμερα στους κινηματογράφους.

  Η ταινία αποτελείται από βιντεοκλήσεις ανάμεσα στην Φάτιμα Χασούνα, μια εικοσιτετράχρονη κοπέλα, φωτογράφο, που ζούσε στη Γάζα (όχι, δεν μετανάστευσε, τώρα ζει στους ουρανούς) και στη Σεπιντέ Φαρσί. Η Χασούνα μιλάει για τη ζωή της και για τη ζωή στη Γάζα, τους συνεχείς βομβαρδισμούς των ισραηλινών, την απώλεια αγαπημένων προσώπων που χάθηκαν σε αυτούς τους βομβαρδισμούς, την έλλειψη τροφίμων… και όλα αυτά με το χαμόγελο στα χείλη.

  Γελαδερή, σαν και μένα (το «αλλιώς» μου στη σχολή αξιωματικών ήταν «ο γελαδερός»), τη συμπάθησα βαθύτατα.

  Πολλοί που θα πάτε να δείτε την ταινία θα ξέρετε ήδη για το θάνατό της. Η Φαρσί της ανακοίνωσε ότι η ταινία τους επελέγη για το φεστιβάλ Καννών. Η Χασούνα εξέφρασε την επιθυμία να παρευρεθεί στην προβολή της. Την επομένη, ενώ κοιμόντουσαν, το σπίτι τους βομβαρδίστηκε από ισραηλινούς με αποτέλεσμα να σκοτωθεί, μαζί με έξι άλλα μέλη της οικογένειάς της.

  Υπάρχει βέβαια και το παράδοξο.

  Το Ιράν είναι ο πιο ένθερμος υποστηρικτής των παλαιστινίων. Η Σεπιντέ όμως είναι αντικαθεστωτική, έφυγε από το Ιράν λίγο μετά την επανάσταση, αφού έκανε φυλακή οκτώ μήνες γιατί έκρυψε έναν συμμαθητή και φίλο της στο σπίτι τους. Μετά την αποφυλάκισή της τέλειωσε το σχολείο με κατ’ οίκον διδασκαλία και το 1984 έφυγε για τη Γαλλία για να σπουδάσει μαθηματικά… (η συνέχεια στη βικιπαίδεια).

  Όχι, δεν μπορεί να επιστρέψει στο Ιράν.

  Πενιχρές οι πληροφορίες, αναρωτιέμαι πώς γυρίστηκε το «Tehran without permission». Α, για να ρωτήσω την τεχνητή νοημοσύνη αν ξέρει. Μπα, πού να ξέρει, μου τα είπε αντιφατικά, της το επεσήμανα, το αποκλείω να γύρισε κρυφά, το πιο πιθανόν είναι ότι μάζεψε υλικό που βιντεοσκόπησαν φίλοι της στην Τεχεράνη, ενδεχόμενα μετά από υποδείξεις της, και η ίδια έκανε το μοντάζ μετά.

  Ήξερα από φίλο μου ιρανό ότι το Ιράν μπλοκάρει το διαδίκτυο, για να αποτρέψει τις επικοινωνίες με το εξωτερικό. Το έκανε αυτό και το Μαρόκο, και σίγουρα και άλλες χώρες. Την ακούμε να λέει ότι δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τη μητέρα της live, παρά μόνο με φωνομηνύματα. 

  Δύσκολη η επικοινωνία, συχνά χάνεται η επαφή, μια εμπειρία που την έχουμε όλοι μας με τις βιντεοκλήσεις. Κάποιες φορές ακούμε και εκρήξεις. Η Χασούνα γυρνάει την κάμερα, βλέπουμε το βομβαρδισμένο μέρος με μια στήλη καπνού να υψώνεται. Της στέλνει επίσης και άφθονο φωτογραφικό υλικό, καθώς και ένα οδοιπορικό στη βομβαρδισμένη Γάζα. Περπατάει σε ένα δρόμο, αφηγούμενη ταυτόχρονα, ενώ δεξιά και αριστερά ο δρόμος πλαισιώνεται από ερείπια (να ξαναδώ το βίντεο που τράβηξα, περπατώντας στο Αττικό Άλσος).

  Η Φαρσί παρεμβάλει, ελάχιστες φορές όμως, πλάνα από ειδήσεις στην τηλεόραση.

  Ο Γκαίμπελς, ο υπουργός προπαγάνδας των ναζί, όταν είδε τον «Αλέξανδρο Νιέφσκι» είπε: Αυτή η ταινία μας έχει κάνει μεγαλύτερη ζημιά από ό,τι 1000 ρώσικα τανκς.

  Αυτή η ταινία θα κάνει στους ισραηλινούς μεγαλύτερη ζημιά από ό,τι 10.000 ρουκέτες της Χαμάς.

  Την Φαρσί την είδαμε πακέτο. Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την ταινία της «Η σειρήνα».

Wednesday, November 5, 2025

Sepideh Farsi, La Sirène (2023)

 Sepideh Farsi, La Sirène (2023)

 


  Εν όψει της αυριανής προβολής της ταινίας της «Κράτα την ψυχή σου στο χέρι και περπάτα».

  Ο Μπόρχες είχε πει, γιατί να γράψεις μυθιστόρημα όταν αυτά που έχεις να πεις μπορείς να τα γράψεις σε ένα διήγημα;

  Γιατί να γυρίσεις μια ταινία, και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό πολεμική, που σημαίνει πολύ μεγάλο προϋπολογισμό, όταν αυτό που έχεις να πεις μπορείς να το κάνεις με ένα animation;

  Καταλαβαίνω την Φαρσί, που την προτελευταία της ταινία τη γύρισε σε animation.

  Πρωταγωνιστής ένας δεκατετράχρονος νεαρός. Φυσικά θα υπάρξει και το νεανικό φλερτ, με μια κοπέλα.

  Χώρος δράσης το Abadan, πολιορκημένο από τους ιρακινούς. Ένα χρόνο κράτησε η πολιορκία, πριν τη σπάσουν οι ιρανοί.

  Πολλοί κάτοικοι του Αμπαντάν το εγκατέλειψαν. Οι βομβαρδισμοί ήταν καθημερινοί, πολλά τα θύματα. Ο παππούς αρνείται να το εγκαταλείψει, παρά τις πιέσεις της κόρης του. Το ίδιο και ο εγγονός του.

  Θέλει να πολεμήσει.

  Θα βρεθεί στο μέτωπο, αλλά θα σταλεί πίσω. Ο πόλεμος δεν είναι παιχνίδι, δεν έχει καμιά δουλειά σ’ αυτόν ένας δεκατετράχρονος.

  Πώς να βοηθήσει;

  Υπάρχει ένα σκάφος που χωράει καμιά πενηνταριά άτομα. Πώς να πείσει όμως έναν καπετάνιο να το οδηγήσει;

  Τελικά τον πείθει.

  Ανάμεσα στους εχθρούς υπάρχουν καλοί και κακοί. Ο ιρακινός διοικητής της παράκτιας πυροβολαρχίας δεν θέλει να κανονιοβολήσει το σκάφος, βλέποντας ότι πάνω του βρίσκονται πολίτες, μια κατσίκα, καθόλου όπλα. Το λέει στους ανωτέρους του, αυτοί επιμένουν να το κανονιοβολήσει.

  Δεν το πετυχαίνουν. Και με ανακούφιση πληροφορείται ότι το σκάφος βρίσκεται πια εκτός βεληνεκούς.

  Δεν γινόταν αλλιώς, ανάμεσά τους είναι και ένας έλληνας. Η Σεπιντέ μοιράζει το χρόνο της ανάμεσα στο Παρίσι και στην Αθήνα, διαβάσαμε στη βικιπαίδεια.

 H προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την ταινία «7 πέπλα».

Sepideh Farsi, Seven veils (2017)

 Sepideh Farsi, Seven veils (2017)

 


  Εν όψει της αυριανής προβολής της ταινίας της «Κράτα την ψυχή σου στο χέρι και περπάτα».

  Θα παραφράσω τον εαυτό μου: Τα μπουρδέλα είναι το χαρέμι των φτωχών. Και η παράφραση: Τα ντοκιμαντέρ είναι τα ταξίδια των φτωχών. Δεν είχα ποτέ την οικονομική πολυτέλεια για πολλά ταξίδια. Κάποια ταξίδια στο εξωτερικό ήταν μισοπληρωμένα, για συνέδρια. Τώρα μπαίνει εμπόδιο η ηλικία και τα προβλήματα υγείας.

  Η Farsi πηγαίνει στο Αφγανιστάν. Θα πάει στη δεξίωση του αποχωρούντος γάλλου πρέσβη. Θα ακούσει διάφορα για τους ταλιμπάν, για τις βομβιστικές επιθέσεις. Όμως το μεγαλύτερο μέρος του ντοκιμαντέρ μας μεταφέρει σε μια ορεινή περιοχή περίπου στο Κέντρο του Αφγανιστάν, το Bamyan, που κατοικείται από Χαζάρους.

  Δύσκολη η ζωή εκεί. Βλέπουμε οικογένειες να ζουν σε σπηλιές. Και μια είναι η λαχτάρα τους: να περάσει από την περιοχή τους ο ηλεκτρικός αγωγός, που επί πλέον θα αξιοποιήσει ένα ορυχείο σιδήρου που βρίσκεται εκεί κοντά. Πώς δεν το βλέπει αυτό η κυβέρνηση;

  Η κυβέρνηση είναι απρόθυμη. Μειονότητα οι Χαζάροι, θα μπορούσαν, σε περίοδο αναστατώσεων, να κόψουν την παροχή ρεύματος. Όμως αυτοί είναι αποφασισμένοι να αγωνιστούν για να περάσει από εκεί ο αγωγός.

  Και ο τίτλος πού κολλάει;

  Στην ορεινή αυτή περιοχή υπήρχαν πολλοί βούδες, αγάλματα που κατέστρεψαν οι Ταλιμπάν. Επτά πέπλα τους κάλυπταν, κατά το μύθο.

  Κι εγώ που νόμιζα ότι ήταν μόνο το ISIS.

  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την ταινία «Το κόκκινο λουλούδι».

Tuesday, November 4, 2025

Sepideh Farsi, Red rose (2014)

 Sepideh Farsi, Red rose (2014)

 


  Εν όψει της προβολής την ερχόμενη Πέμπτη της ταινίας της «Κράτα την ψυχή σου στο χέρι και περπάτα».

  Drama χαρακτηρίσει την ταινία η βικιπαίδεια, εγώ όμως θα πρόσθετα και το docufiction.

  Fiction είναι το πρόσχημα για να μας παρουσιαστεί το docu.

  Τεχεράνη, η πόλη βράζει από τις διαδηλώσεις του «Πράσινου κύματος». Μια ομάδα ζητούν καταφύγιο στο σπίτι του, τους κυνηγάει η αστυνομία.

  Έγινε και αυτό σε μας, τότε με τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.

  Μια κοπέλα θα μείνει. Θα έρχεται και θα ξαναέρχεται. Θα κάνουν βέβαια σεξ. Χρησιμοποιεί τον υπολογιστή του για να ενημερώνει κάποια ιστοσελίδα για τις διαδηλώσεις που μαίνονται. Ακούμε τη φασαρία, αλλά συχνά η κάμερα κοιτάζει και έξω από το παράθυρο.

  Στις συζητήσεις με την κοπέλα φαίνεται η απαισιοδοξία του. Ήταν από αυτούς που αγωνίστηκαν ενάντια στο Σάχη. Και να τι κατάφεραν. Κάπως έτσι θα καταλήξει και η δική τους εξέγερση.

  Τι τέλος θα μπορούσε να έχει αυτή η ιστορία;

  Σίγουρα όχι happy, αντανακλώντας και το ευρύτερο ιστορικό γεγονός: Το θεοκρατικό καθεστώς καλά κρατεί.

  Ένας υποψήφιος αγοραστής του διαμερίσματός του (θα το πουλήσει και θα πάει στον Καναδά που βρίσκεται η γυναίκα του) θα τον αναγνωρίσει ως πρώην κομμουνιστή. Θα καταλήξει στα κρατητήρια, όπου θα ανακριθεί και θα υποχρεωθεί να κάνει δηλώσεις που θα προβληθούν στην τηλεόραση.

  Χαμηλή η βαθμολογία, 5,7, προφανώς δεν συγκίνησε όλους το θέμα, εγώ έβαλα 7.

  Η προηγούμενη ταινία που είδαμε ήταν «Το σπίτι κάτω από το νερό».

  Είναι η προ-προηγούμενη ταινία της. Την προηγούμενη, «Cloudy Greece» δυστυχώς δεν τη βρήκαμε.