Μπάμπης Δερμιτζάκης

Book review, movie criticism

Saturday, November 15, 2025

Ronan Day-Lewis, Ανεμώνη (Anemone, 2024)

 Ronan Day-Lewis, Ανεμώνη (Anemone, 2024)

 


  Από προχθές στους κινηματογράφους

  Δεν θυμόμουνα την ταινία, πού να την ψάχνω τώρα στο σωρό με τις κριτικές που έχω γράψει, ρώτησα το chatgpt, μου τη βρήκε και μου πρότεινε τι να γράψω. Καλό ήταν, το δέχτηκα: «Κάτι ανάλογο με το The Straight Story (1999) του David Lynch, όπου ένας ηλικιωμένος ξεκινά ένα απίστευτο οδοιπορικό με ένα μικρό τρακτέρ για να συμφιλιωθεί με τον αδελφό του».

   Εδώ δεν πρόκειται ακριβώς για συμφιλίωση, δεν έχουμε οδοιπορικό όπου βλέπουμε τη συνάντηση μόνο στο τέλος, η συνάντηση γίνεται αμέσως στην αρχή, και έχουμε τη διαδραστική σχέση των δυο αδελφών. Ήλθε να του ζητήσει να επιστρέψει στο σπίτι του. Ο γιος του, που δεν τον είχε γνωρίσει γιατί άφησε τη γυναίκα του έγκυο για να πάει εθελοντής να πολεμήσει τον ΙΡΑ, έφηβος τώρα έχει προβλήματα συμπεριφοράς, παρά λίγο να σκοτώσει ένα συμμαθητή του που κάτι του πέταξε για τον πατέρα του που δεν τον είχε γνωρίσει.

  Ξαναείδα την ταινία του Σεργκέι Μπονταρτσούκ, διαβάζω τώρα και το μυθιστόρημα και στα ρώσικα, κάτι που είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου. Είμαι στην αρχή, ένα κεφάλαιο την ημέρα, δεν καλοθυμόμουνα αν ο Αντρέι Μπαλκόνσκι άφησε τη γυναίκα του έγκυο και πήγε, εθελοντικά και αυτός, να πολεμήσει τον Ναπολέοντα, ή είχε γεννήσει στο μεταξύ; Ρώτησα πάλι το chatgpt για να βεβαιωθώ. Μου προτείνει μια διατύπωση την οποία αντιγράφω και επικολλώ.

  «Όπως ο Αντρέι Μπαλκόνσκι στο Πόλεμος και Ειρήνη αφήνει την έγκυο γυναίκα του και φεύγει εθελοντής στον πόλεμο, έτσι κι εδώ ο άντρας της ηρωίδας εγκαταλείπει την έγκυο σύζυγό του για να πολεμήσει τον IRA».

  Η διαφορά είναι ότι η Λίζα πεθαίνει στη γέννα.

  Πολύ καλή σκηνοθεσία, εξαιρετικά εικαστικά πλάνα, αργοί ρυθμοί, «αγγελοπουλικοί» σχολίασε ο Γιάννης που είδαμε μαζί την ταινία χθες βράδυ, που μου αρέσουν γιατί δεν με κουράζουν.

  Δεν το έχω γράψει, ας το γράψω εδώ.

  Είμαι 75 χρονών, με προβλήματα υγείας. Πάνε οι καλές εποχές, πριν την πανδημία, που καβάλαγα τη honda μου και πήγαινα στις δημοσιογραφικές προβολές στο Ιντεάλ. Μετά ήλθε η πανδημία. Μετά δεν είχα πια δυνάμεις, και κατ’ επέκταση όρεξη. Όποια ταινία βρω στο διαδίκτυο, και αυτές που μου στέλνει ο Βελισάριος των New Star Cinemas, με τη χαρακτηριστική λεζάντα στην κορυφή «Μόνο για δημοσιογραφική χρήση». Τώρα μου στέλνουν και οι «Νύχτες πρεμιέρας». Πριν τρεις μέρες μου έστειλαν τα «Όνειρα», που δεν θυμάμαι όμως πότε θα προβληθεί.  

  Τέρμα η παρέκβαση, συνεχίζω με την ταινία.

  Να το ξαναγράψω, θεωρώ το σενάριο σημαντικό, και εδώ το είδα να χωλαίνει. Κάποια πράγματα είδα να συμβαίνουν χωρίς «κατά το εικός ή το αναγκαίον», όπως θα έλεγε ο Αριστοτέλης.

  Γιατί παράτησε τη γυναίκα του και πήγε εθελοντής να πολεμήσει τον ΙΡΑ;

  Για τον Μπαλκόνσκι ξέρουμε, σταμάτησε να την αγαπά. -Μην παντρευτείς, συμβουλεύει τον Πιέρ Μπεζούχοφ.

  Το να πήγε από πατριωτισμό, δεν με πείθει.

  Και γιατί όταν επέστρεψε, μετά από μια τραυματική εμπειρία που είχε στην Ιρλανδία, παράτησε μετά από λίγο τη γυναίκα του και έφυγε μακριά, σε ένα δάσος, όπου ζούσε από τότε σαν ερημίτης;

  Η μόνη λογική εξήγηση, που δεν τονίζεται όμως, είναι μια τραυματική εμπειρία που κουβαλάει από μικρός: ένας παπάς τον πηδούσε. Στον αδελφό του διηγείται πώς, μεγάλος πια, τον εκδικήθηκε.

  Στο κοινό δεν άρεσε η ταινία, 5,6 η βαθμολογία της στο IMDb. Εγώ θα συμφωνήσω με τους έλληνες κριτικούς, που έχουν βάλει περίπου 2,5 μέσο όρο.

 

Friday, November 14, 2025

Ειδολοκλάστης

 

Ειδολοκλάστης

 

Να σκέφτεστε τις διαφορές, όχι τις ομοιότητες.

Babis d’ Ermitzakis, (ευγενής κατά τον Ονορέ ντε Μπαλζάκ) συγκριτολόγος-ειδολοκλάστης, 

(Ένα από τα «είδωλα της φυλής», κατά Francis Bacon, είναι η συνήθεια να προσδοκούμε περισσότερη τάξη στα φυσικά φαινόμενα απ’ όση μπορούμε να βρούμε στην πραγματικότητα)

Thursday, November 13, 2025

Sepideh Farsi (1965 - )

 

Sepideh Farsi (1965 - )

 


  Οι γονείς της, αριστεροί, μετακόμισαν στην Τεχεράνη λίγο πριν την επανάσταση του 1979. Έκανε οκτώ μήνες φυλακή γιατί έκρυψε ένα συμμαθητή και φίλο της κατά τη διάρκεια των ετών 1981-1982, μια εποχή απηνούς δίωξης όσων ήσαν αντίθετοι με τους ισλαμιστές που σφετερίστηκαν την επανάσταση. Τέλειωσε τις σπουδές της με κατ’ οίκον μαθήματα μετά την αποφυλάκισή της και στη συνέχεια πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει μαθηματικά. Όμως την τράβηξαν οι οπτικές τέχνες. Ξεκίνησε με τη φωτογραφία και μικρού μήκους ταινίες για να περάσει στη συνέχεια σε ταινίες μεγάλου μήκους. Είναι κατά βάση ντοκιμαντερίστρια.

  Από τις ταινίες της που είδαμε:

    «Ο κόσμος είναι το σπίτι μου» (1999) είναι ένα ντοκιμαντέρ με συνεντεύξεις από ιρανούς της διασποράς, και συγκεκριμένα από ιρανούς που ζουν στη Γαλλία. Ακούμε για τα προβλήματά τους, τις απογοητεύσεις τους, τις ελπίδες τους.

  Η επόμενη ταινία της, «Το ταξίδι της Μαριάμ», μοιάζει με docufiction.

  H Μαριάμ επιστρέφει στην πατρίδα της και ψάχνει τον πατέρα, με τον οποίο έχει χάσει επαφή εδώ και χρόνια. Η ταινία είναι το οδοιπορικό της αναζήτησής του.

  Το «Βλέμμα» είναι ταινία μυθοπλασίας. Η δειλία του (το έσκασε στο εξωτερικό ενώ η φίλη του φυλακίσθηκε) ήταν η αιτία να μην ευοδωθεί ένα ειδύλλιο που είχε ξεκινήσει πριν χρόνια.

  Η «Τεχεράνη χωρίς άδεια» είναι ένα ντοκιμαντέρ που η Φαρσί το γύρισε με την κάμερα ενός κινητού Νόκια. Δείχνει τη ζωή στο Ιράν, παίρνοντας συνεντεύξεις και φιλμάροντας σκηνές, όπως υπαίθριες παραστάσεις.

  Χωρίς άδεια; Απαγορεύεται να ξαναγυρίσεις στο Ιράν.

  Και η προβολή των ταινιών της απαγορεύτηκε.

  Αντικαθεστωτική η Φαρσί, όμως οι μεταγενέστερες ταινίες της δεν είναι αντικαθεστωτικές, με την αυστηρή έννοια του όρου, παρόλο που υπάρχουν αντικαθεστωτικές αιχμές.

  «Το σπίτι κάτω απ’ το νερό» είναι ταινία μυθοπλασίας. Ένας ταλαιπωρημένος κατηγορείται άδικα για τον πνιγμό ενός παιδιού για να αποδειχθεί στο τέλος η αθωότητά του.  

  Το «Κόκκινο τριαντάφυλλο» (2014) είναι ένα αντικαθεστωτικό docufiction. Με πρόφαση το fiction, τη σχέση ενός άντρα με μια κοπέλα που της έδωσε καταφύγιο, κυνηγημένη από την αστυνομία κατά τις διαδηλώσεις, ακούμε και βλέπουμε από το παράθυρο του σπιτιού του εικόνες από αυτές τις διαδηλώσεις. 

  Τα «7 πέπλα» (2017) είναι ένα ντοκιμαντέρ, που όμως δεν αφορά το Ιράν αλλά το Αφγανιστάν. Οι ταλιμπάν είναι παρόντες.

  «Η σειρήνα» (2023) είναι ένα animation, και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν μια ταινία της Ιερής Άμυνας. Η πλοκή διαδραματίζεται στο πολιορκημένο από τους ιρακινούς Αμπαντάν.

  Η ταινία «Κράτα την ψυχή σου στο χέρι και περπάτα» (2025) είναι επίσης ντοκιμαντέρ, όπου καταγράφονται οι συνομιλίες της Φαρσί με την Φάτιμα Χασούνα, μια εικοσιτετράχρονη κοπέλα στη σφυροκοπούμενη από τους ισραηλινούς Γάζα. Η ταινία θα προβαλλόταν στην Κάννες. Η Φάτιμα εκδήλωσε την επιθυμία της να παρευρεθεί στην προβολή. Την επομένη το σπίτι τους ανατινάχτηκε από βομβαρδισμό, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί μαζί με έξι άλλα μέλη της οικογένειάς της.

  Ίσως οι δυο τελευταίες ταινίες της να αποτελέσουν το διαβατήριο για την επιστροφή της στο Ιράν.

  Ντοκιμαντερίστρια και ήπια αντικαθεστωτική, η Φαρσί μοιράζει το χρόνο της ανάμεσα στο Παρίσι και στην Αθήνα.     

Sergei Gerasimov, Λέων Τολστόι (1984)

 Sergei Gerasimov, Λέων Τολστόι (1984)

 


  H ταινία χωρίζεται σε δυο μέρη, κάθε ένα από τα οποία έχει διάρκεια μια ώρα και είκοσι λεπτά περίπου. Το πρώτο μέρος τιτλοφορείται «Αυπνίες», και αποτελείται κυρίως από σκηνές και επεισόδια που ανακαλεί στο μυαλό του ο Τολστόι κατά τις αϋπνίες του, σχεδόν όλα από την πρόσφατη ζωή του. Το δεύτερο μέρος που έχει τίτλο «Φυγή» αναφέρεται στη φυγή του από το σπίτι του, στα ογδονταδυό του χρόνια, για να πεθάνει λίγο μετά σε ένα σιδηροδρομικό σταθμό. Αυτός ήταν ο «Τελευταίος σταθμός» της ζωής του, και παρόλο που έχω δει την ταινία του Michael Hoffman βλέπω ότι δεν έχω γράψει, πράγμα που μου φάνηκε περίεργο. Διαβάζοντας την ανάρτησή μου θα μπορούσα να κάνω μια κάποια σύγκριση.

  Πιο ενδιαφέρον είναι βέβαια το δεύτερο μέρος, με το σασπένς (παρόλο που ξέρουμε το τέλος), η οικογένειά του να τον αναζητά, αλλά τελικά θα καταφέρει να τον βρει, κάτι που δεν ήξερα.

  Τον βρήκε τελικά.

  Ένα μεγάλο μέρος αποτελείται από συζητήσεις, κατά τις οποίες εκτίθενται οι αντιλήψεις του Τολστόι.

  Και κάτι που δεν ήξερα, η εκκλησία τον αφόρισε για τις «αιρετικές» αντιλήψεις που είχε για την εκκλησία.

  Εξαιρετικός στο ρόλο του ο Γερασίμοφ, σε μια ταινία που απετέλεσε το κύκνειο άσμα του, και ταυτόχρονα μια προσήμανση για το δικό του τέλος. Πέθανε τον επόμενο χρόνο, σε ηλικία 79 χρονών (ο Τολστόι 82).

  6,9 η βαθμολογία της. Για να δω από περιέργεια τι βαθμολογία έχει η ταινία του Hoffman.

  Αυτό κι αν είναι σύμπτωση!!! Και αυτή έχει 6,9.

Praising Perplexity

 Praising Perplexity 



Η ερώτηση: Αυτό πρέπει να είναι κάποιο ιδεόγραμμα. Ποιο είναι; (στέλνω την εικόνα, η πλάτη μιας γυναίκας με ζωγραφισμένο πάνω της κάτι που θεώρησα ιδεόγραμμα, από το κινέζικο σήριαλ που βλέπω, Moonshine and Valentine).

Και η απάντηση: Η εικόνα δείχνει ένα σημάδι ή σχέδιο στην πλάτη μιας γυναίκας από τη σειρά "Moonshine and Valentine" ("The Love Knot: His Excellency's First Love")…

Ειλικρινά, να βρει το σήριαλ, παρόλο που ξέρω τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης, είναι κάτι που δεν το περίμενα.  

Όχι, δεν ήταν ιδεόγραμμα, ήταν ένα απλό σχέδιο που έμοιαζε με ιδεόγραμμα.  

Τα τέσσερα S που σου φτιάχνουν τη διάθεση

 Τα τέσσερα S που σου φτιάχνουν τη διάθεση

 


Βλέπω ένα κινέζικο σήριαλ, Moonshine and Valentine. Ο φίλος της τα έφτιαξε με την καλύτερή της φίλη. Είναι στις μαύρες της. Μια φίλη της προσπαθεί να την παρηγορήσει. Της λέει για τα τέσσερα S (αγγλοσαξωνικά, όχι κινέζικα). Shopping, Sweets, Sport… Δοκιμάζουν διαδοχικά και τα τρία, και η φίλη της της αναπτύσσει τα πλεονεκτήματα του καθενός. Το τέταρτο δεν κατονομάζεται, απλά λέει γι’ αυτό «Δεν μπορείς να το έχεις απλά ακούγοντας γι’ αυτό». Δεν ξέρω αν κατονομαστεί στο επόμενο επεισόδιο που βλέπω τώρα.

Ερώτηση 1η. Ποιο είναι αυτό;

Ερώτηση 2η. Εσείς με ποια σειρά θα τα βάζατε;

Το είδα: Superstar. Το να συναντήσει το μουσικό είδωλό της ήταν ανακουφιστικό.

Το σήριαλ έχει συχνά πυκνά κωμικές πινελιές. Αυτή εδώ, με την παρεξήγηση των δυο φίλων, ήταν πολύ απολαυστική.


Monday, November 10, 2025

Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;

 

   -Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις; Ποδοσφαιριστής, συγγραφέας, αστροναύτης…;

  -Θέλω να γίνω Κυδώνης (αγροφύλακας, έχω γράψει αλλού την ιστορία).

  Αν ήξερα, αλλά πού να ξέρω τότε, θα έλεγα: -Θέλω να γίνω ευτυχισμένος.