Γιώργος Πολ. Παπαδάκης, Σμιλευτής του άρρητου

 Γιώργος Πολ. Παπαδάκης, Σμιλευτής του άρρητου, Δίφρος 2025, σελ. 48

 

  Έχουμε παρουσιάσει όλα τα βιβλία του Γιώργου Πολ. Παπαδάκη, από τότε που ξεκινάει η φιλία μας, αρχές του 2004, σε μια βιβλιοπαρουσίαση. Ήταν το βιβλίο του Σταμάτη Δανά, «Στα μονοπάτια του ανέφικτου», το οποίο παρουσιάσαμε από κοινού.

  Ο Γιώργος Πολ. Παπαδάκης έχει μια ευρεία γκάμα συγγραφικών δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων, που δεν θα ήθελα να σπαταλήσω το χώρο να την αναφέρω, γι’ αυτό θα σας παραπέμψω στην ανάρτησή μου για την προηγούμενη ποιητική του συλλογή, «Λαξευτής τοπίων».

  Υπαρξιακές αγωνίες και οντολογικές αναζητήσεις αποτελούν τον παραδειγματικό άξονα των ποιημάτων του Γιώργου. Δεν είναι τυχαίο που συναντήσαμε 13 φορές τη λέξη «χρόνο»,  σε διάφορες πτώσεις που παραπέμπει στο οντολογικό («Επτά χρόνια κι άλλες τόσες αιωνιότητες κι ο χρόνος καμπυλώνει, ξαναρχίζει, σαν να ’ταν γραμμένος σε βιβλίο που δε λέει να τελειώσει») και 7 φορές η λέξη «χρόνια», που παραπέμπει στο υπαρξιακό. «Πώς πέρασαν τα χρόνια» είναι ένα από τα διακείμενα της συλλογής.

  Η διακειμενικότητα είναι το κύριο χαρακτηριστικό της ποίησής του, την οποία συναντήσαμε και στην προηγούμενη συλλογή. Οι αναφορές σε συγγραφείς και ποιητές είναι άφθονες, καθώς και η παράθεση αποσπασμάτων τους. Κολακεύουν τον επαρκή αναγνώστη, αλλά δεν αφήνουν και τον «ανεπαρκή» στην απογοήτευση. Παρατίθεται η πηγή τους στις σημειώσεις στο τέλος της συλλογής.

  Όμως καιρός να δώσουμε το λόγο στο Γιώργο, παραθέτοντας αποσπάσματα.

 

  Τα μυαλά της γενιάς μου

παραπαίουν μεταξύ φρόνησης και αυταπάτης

 

  Και της δικής μου, ανάμεσα στο συμβιβασμό της πραγματικότητας και το μη συμβιβασμό της ουτοπίας.

 

«Μην πιστεύεις ό,τι βλέπεις.

κι η αλήθεια,

ψευδαίσθηση ανώτερη,

κατασκευή μιας ανώτερης νοημοσύνης».

 

  De omnibus dubitandum est.

 

Κι όμως, σε βλέπω παντού,

σε αγγίζω παντού,

σε αγκαλιάζω παντού–

ίσως γιατί η απουσία σου

είναι πιο παρούσα

απ’ την παρουσία μου

 

  Το ερωτικό εμφιλοχωρεί στα ποιήματα κάθε ποιητή, όπως και σε σχεδόν κάθε ταινία.

 

Η ροή του χρόνου μας σκεπάζει διαρκώς,

πανταχόθεν∙

καμιά δίοδος διαφυγής.

Αιχμάλωτοι σε χοάνη που στενεύει,

μας ρουφά αθέατη σπείρα.

 

  Από τα πιο υπαρξιακά αποσπάσματα της συλλογής.

 

  Στο ίδιο ποίημα πιο κάτω, βλέπουμε το οντολογικό:

 

ποιος ο πανούργος χρονομέτρης

που γελά με τα συντρίμμια μας;

 

Τα κεριά του Καβάφη έχουν σβήσει προ πολλού.

Φυτίλια φωτίζονται απ’ το φεγγάρι,

νομίζουν τα καημένα πως καίνε ακόμη.

 

  Στους οντολογικούς και υπαρξιακούς προβληματισμούς εμφιλοχωρεί πάντα μια μελαγχολία. Όπως και στο παρακάτω:

 

…έχουμε ακόμα λίγη χαρά να μοιράσουμε

πριν πέσει η αυλαία,

ή μήπως η αυλαία έχει πέσει

και δεν το καταλάβαμε;

 

Η ζωή είναι –λέει– μια ψευδαίσθηση.

Μα τότε κι οι μνήμες

είναι τρύπες γεμάτες φως,

κρυμμένες στις τσέπες της συνείδησης.

Κι αν τις αγγίξεις, ξυπνούν σαν σπίρτα

στο πιο βαθύ σκοτάδι.

 

  «Οι μνήμες είναι τρύπες γεμάτες φως». Οι μεταφορές του Παπαδάκη είναι ιδιαίτερα εύστοχες, πρωτότυπες και τολμηρές.

 

Ο Άμλετ σκούπισε το βλέμμα, σαν να έσβηνε λάδι σε λυχνάρι.

Και τότε, χωρίς βιάση, ρώτησε: «Κι αν η απάντηση είναι να ζεις –

για ποιον ζεις; για ποιον πεθαίνεις;»

 

  Ο Παπαδάκης πηγαίνει πιο πέρα τον υπαρξιακό προβληματισμό του Άμλετ.

 

Η ζωή μου είναι μια κούπα νερό.

είτε τη γεύεσαι γουλιά-γουλιά,

είτε σε πνίγει πριν το καταλάβεις.

 

Μηδέν άγαν

 

Μου είπαν: πήδηξε – θα ανυψωθείς

 

Vivere pericolosamente

 

Λένε: «Ζήσε στο παρόν».

Το μόνο παρόν που ζω είναι τα μάτια σου.

 

  Εγώ, τα χείλη σου.

 

Μα στα πλοκάμια του έρωτα αν πέσεις,

ζήλια, αγωνία, πληγές που δεν φαίνονται,

ρίσκο συνεχές σαν κύμα που δεν κοπάζει.

Αφόρητη γίνεται η ζωή.

 

  Όπως είπε ο Woody Allen, Sex alleviates tension. Love causes it.

 

  Να μην ξεχάσω το χόμπι μου, να ανιχνεύω κανονικά μέτρα, κυρίως ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους σε πεζά κείμενα και σε πεζόμορφα ποιήματα:

 

το βλέμμα του ήταν θάλασσα πριν από καταιγίδα

Η ενοχή είναι σαφής, όταν μιλά ο Νόμος

  Και ένας αμφίβραχυς:

αχόρταγο βάραθρο ατέλειωτης πείνας για νιότη

  Και ένας ανάπαιστος:

Η ΣΙΩΠΗ ΜΟΥ ΜΙΛΟΥΣΕ ΤΗ ΝΥΧΤΑ

  Είναι τίτλος ποιήματος, με κεφαλαία. Σε αντίθεση με τα ποιήματα της προηγούμενης συλλογής, εδώ τα τιτλοφορεί.

 

  Εξαιρετικά και αυτά τα ποιήματα του Γιώργου, ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδα.