Carlo M. Cipolla, Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας

Carlo M. Cipolla, Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας, Κέδρος 2011, σελ. 96

 

  Ο Manos Ioannidis σε σχόλιό του στην ανάρτηση του Στάθη Δραγώση στο twitter που λέει «Θέλω να μοιραστώ κάτι. Οι 2 πιο φανατικοί αντιεμβολιαστές που έχω [γνωρίσει] έχουν διδακτορικό. Απελπισία», μας προτρέπει να διαβάσουμε «Τους βασικούς νόμους της ανθρώπινης ηλιθιότητας» του Carlo M. Cipolla, παραθέτοντας το εξώφυλλο. Με έπιασε η περιέργεια να το διαβάσω. Και το διάβασα.

  Ποιοι είναι αυτοί οι νόμοι;

  1^ος νόμος: Πάντα και αναπόφευκτα όλοι υποτιμούν τον αριθμό των ηλιθίων που κυκλοφορούν.

  2^ος νόμος: Η πιθανότητα ένα άτομο να είναι ηλίθιος είναι ανεξάρτητη από οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό αυτού του ατόμου.

  Ας υποθέσουμε ότι το ποσοστό των ηλιθίων στο γενικό πληθυσμό είναι σ. «Είτε εξέτασα ένα μεγάλο πανεπιστήμιο είτε ένα μικρό κολέγιο, ένα διάσημο ινστιτούτο ή ένα άσημο, βρήκα ότι το ίδιο ποσοστό σ των καθηγητών είναι ηλίθιοι. Τόσο πολύ αναστατώθηκα από τα αποτελέσματα που αποφάσισα να επεκτείνω την έρευνά μου σε μια πραγματική ελίτ, τους νομπελίστες. Το αποτέλεσμα επιβεβαίωσε τις υπέρτατες δυνάμεις της Φύσης: το ποσοστό σ των βραβευμένων με βραβείο Νόμπελ είναι ηλίθιοι.

  3^ος νόμος: Ένας ηλίθιος είναι ένα άτομο που προκαλεί απώλειες σε ένα άλλο άτομο ή σε μια ομάδα ανθρώπων ενώ ο ίδιος δεν έχει κανένα κέρδος και πιθανόν να έχει απώλειες. [Εδώ κολλάνε οι ανεμβολίαστοι, αν και, κατά τη δική τους αντίληψη, έχουν κέρδος, αποφεύγοντας τις πιθανές παρενέργειες του εμβολίου].

  Έμμεσα εξάγεται ότι οι άνθρωποι χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες: τους ανήμπορους, τους έξυπνους, τους ληστές και τους ηλίθιους. Αυτός που οι πράξεις του έχουν κέρδος γι’ αυτόν και απώλεια για μας είναι ο ληστής. Αυτός που προβαίνει σε μια πράξη που έχει σαν αποτέλεσμα αυτός να έχει απώλειες και εμείς κέρδος είναι ο ανήμπορος. Αυτός που οι ενέργειές του έχουν σαν αποτέλεσμα να έχει κέρδος τόσο ο ίδιος όσο και ο άλλος είναι ο έξυπνος.

  Όσο υψηλότερη είναι η θέση εξουσίας που κατέχει ένας ηλίθιος, τόση μεγαλύτερη ζημιά κάνει [δεν νομίζω να διαφωνεί κανείς σ’ αυτό].

  Διαβάζω: Μέσα σε ένα δημοκρατικό σύστημα, οι γενικές εκλογές είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για να εξασφαλισθεί το σταθερό ποσοστό σ ανάμεσα στους ισχυρούς.

  Διαφωνώ.

  Στην κορυφή της εξουσίας (Βασιλιάς, πρόεδρος, πρωθυπουργός) βρίσκεται ένα άτομο. Εδώ δεν μπορεί να εφαρμοστεί το ποσοστό σ. Θα μας τύχει είτε έξυπνος είτε ηλίθιος. Έχουμε παραδείγματα τέτοιων από την ιστορία. Ο Νέρων δεν έγινε αυτοκράτορας με εκλογές. Είναι λιγότερο πιθανόν να μας τύχει ένας ηλίθιος μετά από εκλογές παρά ένας ηλίθιος που έγινε βασιλιάς γιατί και ο πατέρας του ήταν βασιλιάς.

  Στο κεφάλαιο «Η δύναμη της ηλιθιότητας» διαβάζουμε.

  Επειδή οι ενέργειες ενός ηλίθιου δεν συμφωνούν με τους κανόνες της λογικής, προκύπτει ότι α) Γενικά βρίσκεται κανείς απροετοίμαστος από την επίθεσή του και β) ακόμη και αν κανείς αντιληφθεί την επίθεση, δεν μπορεί να οργανώσει μια λογική άμυνα, γιατί η ίδια η επίθεση δεν έχει λογική δομή.

  Και πάμε στον

  4^ο νόμο: Αυτοί που δεν είναι ηλίθιοι πάντα υποτιμούν την καταστρεπτική δύναμη των ηλιθίων. Πάντα ξεχνούν ότι το να συναναστραφείς ή να συνδιαλλαγείς με έναν ηλίθιο αναπόφευκτα αποδεικνύεται ότι είναι ολέθριο λάθος.   

  Πολλά απ’ αυτά που διάβασα σηκώνουν συζήτηση, αλλά προτιμώ να μην την κάνω, απλά, μια και διάβασα το βιβλίο είπα να γράψω γι’ αυτό, όπως κάνω εδώ και χρόνια για κάθε βιβλίο που διαβάζω, και εδώ και λιγότερα χρόνια, για κάθε ταινία που βλέπω.