Book review, movie criticism

Thursday, June 3, 2021

Jean-Luc Godard, Ζούσε τη ζωή της (Vivre sa vie, 1962)

Jean-Luc Godard, Ζούσε  τη ζωή της (Vivre sa vie, 1962)

 


  Η ταινία προβάλλεται από σήμερα σε επανέκδοση.

  Η Άννα Καρίνα είναι πάλι πρωταγωνίστρια, όπως και στο «Η κυρία θέλει έρωτα», σύζυγος ήδη του Γκοντάρ.

  Η ταινία έχει την απλή ιστορία μιας γυναίκας που κατάντησε πόρνη. Εγκαταλείπει τον άντρα της για να γίνει ηθοποιός ενώ δουλεύει σε ένα δισκάδικο, δεν τα βγάζει πέρα, δεν έχει να πληρώσει το νοίκι, η σπιτονοικοκυρά έχει κλειδώσει την πόρτα και δεν την αφήνει να μπει μέσα.

  Περπατάει στο δρόμο και συναντάει μια γυναίκα που κάνει πεζοδρόμιο. Εκείνη τη στιγμή περνάει κάποιος και, νομίζοντας ότι κάνει κι αυτή πεζοδρόμιο, της προτείνει. Αυτή δέχεται. Προσπαθεί να τη φιλήσει στα χείλη, αυτή αντιστέκεται, αρνείται. Παρόλα αυτά είναι ικανοποιημένος, της δίνει ολόκληρο το πεντοχίλιαρο (-κράτα τα ρέστα) και όχι τις 4.000 που του ζήτησε.

  Ο νταβατζής θα έλθει μετά.

  Και εδώ όπως και στον «Μπουμπού» θα έλθει ένας έρωτας. Έχει αποφασίσει να παρατήσει το επάγγελμα, όμως ο νταβατζής έχει άλλα σχέδια γι’ αυτήν. Θα την πουλήσει.

  Και πώς τελειώνει η ταινία;

  Α, όλα κι όλα, δεν θα κάνω σπόιλερ. Το μόνο που μπορώ να σας πω, όπως και ο Ποκοπίκο που είναι τάφος στα μυστικά, είναι να διαβάσετε την ανάρτησή μου για τον «Μπουμπού».

  Ο Γκοντάρ βέβαια είναι ύφος και όχι στόρι. Η απλή ιστορία, αν δινόταν με τα κλασικά αφηγηματικά μέσα δεν θα είχε ενδιαφέρον, όμως ο Γκοντάρ την αφηγήθηκε με ένα νέο τρόπο, γι’ αυτό και «Νέο Κύμα».

  Κάποια στοιχεία τα είχαμε ήδη δει στην προηγούμενη ταινία του. Ενδιαφέρον έχει μια λήψη που η κάμερα κινηματογραφεί τον άνδρα και τη γυναίκα ενώ μιλάνε τετ α τετ, καθισμένοι απέναντι ο ένας από τον άλλο σε ένα τραπέζι, πηγαίνοντας πίσω από τον άντρα αριστερά δεξιά. Κάποιες στιγμές τα κεφάλια τους είναι σε ολική έκλειψη.

  Άλλες φορές η κάμερα δεν εστιάζει σε αυτούς που μιλάνε αλλά αλλού, συχνά στο άσχετο. Μια φορά σε περαστικούς που χαλβαδιάζουν την Άννα. Γενικά ο Γκοντάρ χρησιμοποιεί έναν αντισυμβατικό τρόπο λήψης των πλάνων.

  Παραλίγο να το ξεχάσω, στο πρώτο από τα δώδεκα επεισόδια η κάμερα παίρνει πλάτες την Άννα και τον άντρα της που συζητάνε, λίγο πριν το χωρισμό. Το είδαμε και σε άλλες σκηνές.

  Τις περισσότερες φορές δεν έχουμε μουσική υπόκρουση αλλά ήχους κρουστών που υπογραμμίζουν το λόγο.

  Πρέπει να επισημάνουμε εδώ και τον αντισυμβατικό διάλογο, αρκετά πρωτότυπο, που συναντήσαμε και σε άλλες ταινίες του.

  Τέλος βλέπουμε την εμμονή του Γκοντάρ με το φιλοσοφικό λόγο. Στο προτελευταίο επεισόδιο η Άννα συνομιλεί φιλοσοφικά με τον Brice Parain, πραγματικό φιλόσοφο.

  Έχω ξεχάσει σε ποια ταινία ο Γούντι Άλεν μπάζει τον ίδιο τον Marshall McLuhan, cameo, διάσημο για την ατάκα του «The medium is the message», το μέσο είναι το μήνυμα, η φόρμα είναι που μας ενδιαφέρει, που κολλάει γάντι με τον Γκοντάρ.  

  Όλο την τελευταία στιγμή θυμάμαι κάτι που ήθελα να γράψω.

  Πολλές από τις παλιές ταινίες τις έχω δει, όμως πολύ λίγων θυμάμαι τους τίτλους. Του Γκοντάρ θυμάμαι το «Με κομμένη την ανάσα», τον «Τρελό πιερό» και το «Weekend». Όμως θυμάμαι ότι έχω ξαναδεί μια ταινία από μια σκηνή. Στο «Η κυρία θέλει έρωτα» ήταν η ποδηλασία που έκανε ο άντρας μεσ’ στο σπίτι. Στο «Ζούσε τη ζωή της» ήταν η δακρυσμένη Άννα Καρίνα, βλέποντας την πιο συγκλονιστική σκηνή από «Τα πάθη της Ζαν ντ’ Αρκ» του Καρλ Ντράγιερ, ένα από τα κορυφαία αριστουργήματα του κινηματογράφου.

  Άντε να παιχθεί σε καμιά επανέκδοση, να την ξαναδώ κι αυτήν.

  Κοιτάζοντας τα frame για να επιλέξω θυμήθηκα: ο Γκοντάρ κάποιες φορές τοποθετεί τους ήρωές του μπροστά σε μια οθόνη, όχι σε χώρο με βάθος, σαν βυζαντινή αγιογραφία, κάτι που το είχα δει και σε ένα ντοκιμαντέρ του Βιμ Βέντερς, έχω ξεχάσει ποιο και βαριέμαι να το ψάξω. Αν δεν βαριέστε εσείς ψάξτε το, τον έχω δει πακέτο.

 

No comments: