Richard Eyre, Iris (2001)

Richard Eyre, Iris (2001)

 

  Τώρα τελευταία συναντώ συχνά την άνοια σε κινηματογραφικές ταινίες, σε όλες τις μορφές της. Και πρώτα πρώτα το «Για θύμισέ μου» (2019) του Αντώνη Ρενιέρη. Έπειτα ο «Capone» (2020) του Josh Trank. Σειρά είχαν οι «Ζωές που δεν έζησα» (2020), για τις οποίες θα αναρτήσω την μεθεπόμενη Πέμπτη που θα αρχίσουν να προβάλλονται στις αίθουσες. Τρεις ταινίες στη σειρά με θέμα την άνοια ήταν η αιτία που με έκανε να θελήσω να δω ξανά την «Iris» που αναφέρεται στη ζωή της Iris Murdoch, της οποίας το βιβλίο για τον Σαρτρ είχα διαβάσει φοιτητής. Ναι, η άνοια δεν κάνει διάκριση πλούσιου ή φτωχού, συγγραφέα ή αναγνώστη, μαύρου ή άσπρου. Καταξιωμένη συγγραφέας, δεν γλίτωσε από την επάρατη αυτή νόσο, όπως δεν γλίτωσε και η Μάργκαρετ Θάτσερ και ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες.

  Η ταινία εστιάζει κυρίως στο τέλος της ζωής της, όταν άρχισε να προσβάλλεται από το Alzheimer μέχρι το θάνατό της, με συχνές αναδρομές, ή μάλλον με εναλλαγές σκηνών από το παρόν και το παρελθόν. Χαρακτηριστική είναι η σκηνή που κολυμπάνε, στην οποία ο σκηνοθέτης μάς τους παρουσιάζει με πλάνα σαν νέους και σαν ηλικιωμένους. Ένας που συνοδεύει κάτι προσκοπάκια κάνει μάτι την Kate Winslet που μόλις έχει βγει από το νερό, γυμνή, αφού φωνάζει στα προσκοπάκια να προχωρήσουν για να μη δουν το άσεμνο θέαμα. Μετά τρέχει να τα προλάβει.

  -Ποιος είναι ο πρωθυπουργός της Αγγλίας; τη ρώτησε ο γιατρός.

  Δεν θυμότανε.

  -Ποια ήταν η υπουργός πολιτισμού που ανέλαβε εκστρατεία για την επιστροφή των ελγίνειων; με ρώτησε η κοπέλα που με εξέτασε στο Διαγνωστικό Κέντρο Alzheimer «Βαθέως 25 και Πανόρμου». Δωρεάν, μου αρέσει κάθε τι που είναι δωρεάν. Έκανα και στην Ιεράπετρα πριν λίγα χρόνια εξέταση από ένα κινητό συνεργείο για σκλήρυνση κατά πλάκας και πάρκινσον, δωρεάν κι αυτή, πρωτοβουλία του Ανδρέα Μαμαντόπουλου, πρώην χειρούργου στο εκεί νοσοκομείο.  

  Της είπα ότι θα της απαντήσω έμμεσα, με μια αληθινή ιστορία που μου την αφηγήθηκε ο… Όμως δεν θα την παραθέσω, θα προσβάλλω τη μνήμη νεκρών.

  Το επόμενο βήμα είναι η μαγνητική εγκεφάλου. Είδα τη διαδικασία την οποία πέρασα μόλις πριν έντεκα μέρες, για κάποιο πρόβλημα στο μάγουλο, μυοκυμισμός. Όλα καλά, εκτός από κάποιες «αλλοιώσεις χρονίου μικροϊσχαιμικού τύπου στη λευκή ουσία των εγκεφαλικών ημισφαιρίων». -Είναι τριάντα τον αριθμό μου είπε η κυρία Μαργαρίτη, η νευρολόγος του ΕΟΠΠΥ Κεραμικού που κοίταξε το cd, όμως πρόσεχε την πίεσή σου γιατί αν γίνουν τρακόσιες οδεύεις προς άνοια.

  Αν την προσέχω λέει!!!!!

  Έκανε έντονη ζωή και είχε αρκετούς έρωτες στα νιάτα της η Murdoch, όμως άραξε στην αγκαλιά του John Beyley, καθηγητή και κριτικού λογοτεχνίας. Εκδόθηκε το τελευταίο της βιβλίο όμως δεν πρόλαβε να το χαρεί, ήδη το μυαλό της είχε σκοτεινιάσει. Ο άντρας της αντιμετώπισε όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν εκείνοι που προσέχουν άτομα που πάσχουν από άνοια. Το ότι έφυγε και χάθηκε, οι εκρήξεις θυμού και βέβαια η απώλεια μνήμης είναι τα πιο συνηθισμένα.

  Εξαιρετικές οι ερμηνείες από την όμορφη Kate Winslet, εικοσιπεντάχρονη τότε, και την Judy Dench, ως Άιρις στα τελευταία χρόνια της ζωής της.

  Θα ήθελα να διαβάσω και ένα μυθιστόρημά της. Να δούμε.