Γιώργος Πολ. Παπαδάκης, 9 κορυφαίοι Έλληνες ποδοσφαιριστές

 Γιώργος Πολ. Παπαδάκης, 9 κορυφαίοι Έλληνες ποδοσφαιριστές, Δρόμων 2024, σελ. 248

 

  Μετά το βιβλίο του για τον Δαβουρλή, ο Παπαδάκης μας δίνει ένα άλλο βιβλίο, ευρύτερου ενδιαφέροντος, «9 κορυφαίοι Έλληνες ποδοσφαιριστές».

  Ποιοι είναι αυτοί.

  Δαβουρλής, Δεληκάρης, Δομάζος, Κούδας, Λουκανίδης, Μπέμπης, Νεστορίδης, Παπαϊωάννου, Χατζηπαναγής.

  Από αυτούς ξέρω τους 6.

  Όμως μου κάνει εντύπωση.

  Οι έξι αυτοί μεσουρανούσαν όταν εγώ ήμουν μαθητής και ασχολιόμουν με το ποδόσφαιρο, πώς τους ξέρει ο Παπαδάκης με τον οποίο μας χωρίζει ηλικιακά μια γενιά; Αυτοί θα έπρεπε να είχαν αποσυρθεί όταν αυτός ήταν μαθητής όπως κι εγώ.

  Κοιτάζω τη βιογραφία του Δεληκάρη και βλέπω ότι έκανα λάθος, γεννήθηκε ένα χρόνο μετά από μένα. Τον ξέρω από κάτι που μου διηγήθηκε ένας φίλος. Άρα μιλάμε για 5. Αλλά και ο Κούδας, γεννημένος το 1946, είναι μεταγενέστερος. Για τους άλλους όμως είμαι σίγουρος: Μπέμπης (γεννήθηκε το 1928), Λουκανίδης (γεννήθηκε το 1937) και Νεστορίδης (γεννήθηκε το 1930).

  Στην εισαγωγή του βιβλίου του ο Παπαδάκης αναφέρει και άλλους, τους οποίους αποκλείεται να είχε γνωρίσει όταν ήταν στην ενεργό δράση. Θυμάμαι τον Σαραβάκο, που γεννήθηκε το 1932.  

  Όμως δεν θα έπρεπε να εκπλήσσομαι. Ο Παπαδάκης μπορεί κάποιους να τους γνώρισε ενώ ήταν ακόμη στην ενεργό δράση, όμως αντλεί τις πηγές του από αρχεία και εφημερίδες (δίνει άφθονο φωτογραφικό υλικό με δημοσιεύσεις του τύπου της εποχής).

  Για να δούμε, από τους σύγχρονούς μου τρεις, έπαιζε κανείς στον Ολυμπιακό;

  Ο Νεστορίδης όχι, θυμάμαι έπαιζε στην ΑΕΚ (να σημειώσω εδώ ότι εκείνη την εποχή ο Παναθηναϊκός ήταν ανύπαρκτος, οι πιτσιρικάδες στο χωριό μου είμασταν χωρισμένοι σε Ολυμπιακούς και ΑΕΚ). Για να δω τους άλλους δυο.

  Ναι, ο Μπέμπης έπαιζε στον Ολυμπιακό, αλλά μέχρι το 1963, χρονιά που εγώ πήγαινα στην πρώτη γυμνασίου. Άρα τον θυμάμαι από το δημοτικό. Ο Λουκανίδης έπαιζε στον Παναθηναϊκό.

  Δεν ήμουν σίγουρος, το έψαξα. Ο Παπαϊωάννου ήταν της εποχής μου (γεννήθηκε το 1942) και έπαιζε στην ΑΕΚ.

  Σε κάτι που δεν αναφέρεται ο Γιώργος στο βιβλίο του, προφανώς γιατί δεν το έζησε, να το αναφέρω εδώ.

  Στην εποχή μου δεν υπήρχε τηλεόραση. Η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση έγινε όταν εγώ ήμουν φοιτητής και ο Γιώργος ακόμη μπουσούλαγε. Τους ποδοσφαιρικούς αγώνες τους «ακούγαμε» το ραδιόφωνο.

  Εμείς τα φτωχόπαιδα δεν είχαμε ραδιόφωνο. Τα ματς τα ακούγαμε στο σπίτι του φίλου μας του Σωτήρη, καθηγητής ο πατέρας του, ο οποίος όμως ήταν αεκτζής.

  Μια εικόνα χίλιες λέξεις.

  Επειδή δεν είχαμε εικόνα ο εκφωνητής ήταν λαλίστατος, για να μας περιγράψει όσο γίνεται με μεγαλύτερη ακρίβεια τις διάφορες φάσεις. Σήμερα ο εκφωνητής στην τηλεόραση μιλάει χαλαρά. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι διακοσμητικός, αφού βλέπουμε την εικόνα.

  Ας τα γράψω και εδώ.

  Δυο φορές όλες και όλες πήγα σε γήπεδο, φοιτητής, όμως για λόγους πατριωτικούς: για να δω τον ΟΦΗ.

  Και για τον Σωτήρη που έγραψα παραπάνω:

  Μια φορά ο Ολυμπιακός νίκησε την ΑΕΚ 7-0.

  Οι ολυμπιακοί κοροϊδεύαμε τους αεκτζήδες στον περίβολο της Αγιάς Τριάδας όπου παίζαμε και ποδόσφαιρο (χρόνια αργότερα έκτισαν ένα τοιχάκι στη μέση για να εμποδίζουν τα παιδιά να παίζουν ποδόσφαιρο. Θυμάμαι που παίζαμε νύχτα, με φεγγαρόφωτο, και ένα μεγάλο Σάββατο μια μπαλιά πήγε και έπεσε πάνω στη λάμπα που ήταν στην είσοδο της εκκλησίας σπάζοντάς τη και παρασύροντας τον φανοστάτη).

  Οι αεκτζήδες μας είχαν πάρει στο κυνήγι.

  Πετάχτηκα έξω από την πάνω είσοδο του περιβόλου. Έβλεπα δυτικά, προς το σπίτι μας. Για μια στιγμή κοντοστάθηκα, αναρωτώμενος αν θα έπρεπε να πάω πίσω, προς την πλατεία.

  Εκείνη η στιγμή μου έσωσε τη ζωή.

  Μια τεράστια πέτρα πέρασε μπροστά από το πρόσωπό μου.

  Την είχε πετάξει ο Σωτήρης.

  Αν δεν είχα κοντοσταθεί θα με είχε πάρει στον κρόταφο και πιθανόν να ήμουν νεκρός.

  Μεγάλη η χάρη σου Αγιά Τριάδα μου, σε σένα οφείλω τη ζωή μου.

  Ακόμη:

  Όταν ήμουν μαθητής δημοτικού κυκλοφορούσε ένα περιοδικάκι, σαν τον Μικρό Ήρωα, που είχε τίτλο: Γκρέκο, ο ήρως των γηπέδων.

  Το μισό ήταν περιπέτεια, κατασκοπευτική, με τον πράκτορα Νίνο Ζανίνο.

  Το δεύτερο ήταν περιγραφή αγώνα. Κορυφαίος της ομάδας ο Ίντσου Να Τιάρα Λαμάτα, Ο γενναίος αδελφός με την τρυφερή καρδιά.

  Από αυτό το περιοδικάκι έμαθα για τον Πελέ, για τον Πούσκας, για τον ντι Στέφανο.

  Είπαμε, στις κριτικές μου αυτοβιογραφούμαι.

  Ας γυρίσουμε στο βιβλίο.

  Με τρία κριτήρια ξεχώρισε ο Γιώργος τους κορυφαίους: Τεχνική κατάρτιση (μπαλαδόρος), Ηγετική φυσιογνωμία, Υψηλή θέση στη συνείδηση του μέσου φιλάθλου.

  Ο Γιώργος τονίζει κάτι που επισημαίνει ο Άγγελος Μενδρινός που προλογίζει το βιβλίο:

  «Οι ασίστ [assist, βοηθώ] στο ποδόσφαιρο είναι φτωχός συγγενής του γκολ. Ακόμη και στην εποχή μας, στα βίντεο του διαδικτύου, πολλοί δείχνουν την τελική προσπάθεια, “διαγράφοντας” τον ποδοσφαιριστή που έγινε αιτία για να πραγματοποιηθεί.

  Ο φίλος συγγραφέας, Γιώργος Πολ. Παπαδάκης, βαθύς γνώστης του ποδοσφαίρου και ακούραστος ερευνητής, φέρνει στην επιφάνεια τους… ξεχασμένους αυτούς ήρωες» (σελ. 15).

  Αντιγράφω από την εισαγωγή του Πολ.

  «Επειδή πιθανόν να υπάρχουν ενστάσεις για παίχτες του αναστήματος ενός Σιδέρη…».

  Ναι, έχω ένσταση. Ο Σιδέρης ήταν το ίνδαλμά μας, εμάς των ολυμπιακών.

  Θα δώσω ένα δείγμα του τι κάνει ο Γιώργος με αυτούς τους κορυφαίους.

  Μπέμπης (Ολυμπιακός).

  Το μεγαλύτερο δεκάρι, γράφει κάτω από το όνομά του ο Πολ.

  Κορυφαίος.

  Παραθέτω την αρχή.

  «Ο Θανάσης Μπέμπης (1929-2017) υπήρξε μια θρυλική μορφή για το ελληνικό ποδόσφαιρο και αποτέλεσε σημείο έμπνευσης για αρκετούς ποδοσφαιριστές, με ξεχωριστό παράδειγμα τον Μίμη Δομάζο. Ο παίκτης αυτός, καθιερωμένος ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 στον Ολυμπιακό Π., έπαιζε σαν μέσα αριστερά, ως μέλος της επιθετικής πεντάδας. Όντας ηγετική φυσιογνωμία, υπήρξε ένα από τα κορυφαία δεκάρια –για άλλους το κορυφαίο– στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Είχε άριστη τεχνική κατάρτιση, αλλά και μεγάλη φυσική αντοχή για την εποχή, ώστε σε πολλούς αγώνες ειδικά της πρώτης πενταετίας στον Ολυμπιακό να καταγράφεται στα ρεπορτάζ ότι: «αλώνιζε το γήπεδο». Τρομερός ντριμπλέρ, άδειαζε τους αντιπάλους με τα μοναδικά τσαλιμάκια του, ενώ τον ευνοούσε το γεγονός ότι ήταν βραχύσωμος και ελισσόταν εύκολα…» (σελ. 140).

  Στη συνέχεια έχουμε τις ενότητες, που είναι λίγο πολύ οι ίδιες και για τους υπόλοιπους 8.

  Είπαν για τον Θανάση.

  Στατιστικά Θανάση Μπέμπη. Θέση: επιτελικός μέσος. Χαρακτηριστικά: Ντρίπλες, Μακρινή μεταβίβαση, Αντοχή. Ενέργειες attraction για τους φιλάθλους, Ασίστ, Συντονισμός – οργάνωση παιχνιδιού, Κεφάλι ψηλά.

Διακρίσεις: Πρωταθλήματα Ελλάδος κ.λπ.

Βασικά στατιστικά: Χρόνια καριέρας, αγώνες στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα, κ.λπ.

Σύνολο γκολ: 62 με λεπτομέρειες…

Σύνολο ασίστ: 97, με αναλυτικές λεπτομέρειες, κ.ά.

Είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο που θα το χαρεί κάθε φίλαθλος.