Γιώργος Βοϊκλής: Παναγιώτη Μανωλίτση, Εκεί που συναντιούνται οι άνεμοι

 Στίχοι - αστέρια

στον νυχτερινό ουρανό

 

Διαβάζοντας την ποιητική συλλογή του Παναγιώτη Μανωλίτση

«Εκεί που συναντιούνται οι άνεμοι»

 

                                                                               γράφει ο Γιώργος Βοϊκλής*

 

“Κανένας δεν μπορεί να μπει δυο φορές στο ίδιο ποτάμι”  έγραψε πριν από αιώνες ο Ηράκλειτος. Γιατί το ποτάμι είναι διαφορετικό σε κάθε μέτρο της ροής του.

Το ίδια συμβαίνει  και με την πρώτη ποιητική σύνθεση του Παναγιώτη Μανωλίτση με τίτλο «Εκεί που συναντιούνται οι άνεμοι» (Εκδόσεις Οσελότος 2025). Καθένα από τα ποιήματα που τη συνθέτουν είναι διαφορετικό, ενταγμένο, ωστόσο, σε μια ροή που ξεκινάει από την πηγή της ζωής, τη Γένεση, και φτάνει ως την απεραντοσύνη της θάλασσας, ως το βάθος του ορίζοντα, ως εκεί που “συναντιούνται οι άνεμοι”.

Η ροή τους, βέβαια, δεν είναι πάντα ήρεμη. Στη διαδρομή τους συναντάμε συχνά δίνες, αναταράξεις και καταρράκτες. Κάθε μια από αυτές τις δίνες, τις αναταράξεις και τις κατακρημνίσεις που συναντάμε  στους στίχους  του, φέρνουν στην επιφάνεια, στα αφρισμένα κύματα του ποταμού, τα κρυμμένα στο σκοτεινό βυθό του μυστικά, τα κρυμμένα στο υποσυνείδητο του ποιητή, αλλά και του καθενός μας, μυστήρια.

Έχω γράψει κι άλλοτε πως η ποίηση, και γενικά η καλλιτεχνική δημιουργία, είναι αποτέλεσμα μιας ανεξέλεγκτης διαδικασίας. Αντίστοιχη είναι, όμως, και η διαδικασία “ανάγνωσής” της από τους αποδέκτες της.

Έχω γράψει επίσης πως ο ποιητής, και ο καλλιτέχνης γενικά, πριν βάλλει την υπογραφή του στο έργο του καλό θα είναι να γράφει, όπως οι αγιογράφοι, “δια χειρός”. Γιατί ο ίδιος δεν είναι παρά το μέσο για να αποτυπωθεί στο χαρτί του ποιητή, στο μουσαμά του ζωγράφου ή στο πεντάγραμμο του συνθέτη, κάτι που έρχεται από αλλού, από έναν άλλο κόσμο. (Προφανώς όχι από τον άλλο κόσμο).

Αυτό, που ισχύει για κάθε γνήσιο καλλιτέχνη δημιουργό, πρέπει να ισχύει και για τον Π.Μ. Γιατί είναι φανερό ότι γράφοντας αυτούς τους στίχους βρίσκονταν σε μια κατάσταση που έχει αποδοθεί με τον όρο “μέθεξη”. Σε μια κατάσταση που δεν μπορεί να την περιγράψει κανείς με συμβατικούς όρους. Γι’ αυτό και το αποτέλεσμα αυτής της διεργασίας, που την ονομάζουμε έμπνευση, δεν είναι μια κατασκευή, αλλά κάτι διαφορετικό απ’ όσα γνωρίζαμε, κάτι καινούριο και απρόσμενο. Αν και στην ποίηση του Π.Μ.  θα έλεγα ότι μερικοί στίχοι της αποπνέουν «άρωμα Ελύτη».

Τον ίδιο δρόμο με αυτόν του ποιητή καλό θα είναι να ακολουθήσει και ο αποδέκτης της ποίησής του. Καλό θα είναι ο αναγνώστης να αφεθεί στην πρώτη εντύπωση, στα αισθήματα που ζωντάνεψαν μέσα του οι, φαινομενικά ασύνδετες ίσως, εικόνες των στίχων του. Μόνο έτσι θα μπορέσει να αποκρυπτογραφήσει τα μυστικά που κρύβονται μέσα τους, ακόμη και εν αγνοία του ποιητή.

Γι’ αυτό και κανένας δεν μπορεί να μιλήσει για ένα ποίημα. Κανένας δεν μπορεί να το εξηγήσει, να το ερμηνεύσει. Το μόνο που θα μπορούσε να κάνει, στην καλύτερη περίπτωση, είναι να καταθέσει τη δική του εξήγηση, τη δική του ερμηνεία, που είναι όμως  διαφορετική για κάθε αποδέκτη της.

Γι’ αυτό και το μόνο που μπορώ να κάνω κι εγώ εδώ είναι να ανθολογήσω κάποιους στίχους που άναψαν καινούρια αστέρια στο νυχτερινό ουρανό μου. Που μου έδωσαν το κλειδί για να ξεκλειδώσω κάποια κλειστά συρτάρια στο νου και στην καρδιά μου.

“Μη  ρωτάς τι είναι αγάπη / να σου το πω δεν ξέρω πως / δυο πουλιά μαζί πετάνε / μέσα στο αμάραντο το φως” (Αμάραντο φως).

“Χτυπάνε καμπάνες / και τώρα και χθες / μουχλιάζουν τα όνειρα / στις προσευχές / κι η φύση δακρύζει / και στέλνει κραυγές” (Χτυπάνε καμπάνες).

“Το όνειρο κλεισμένο / στου νου τη φυλακή / χίλιες εικόνες βλέπεις / τη μία νοσταλγείς / χίλιες φορές σταυρώνεσαι / μία θ’ αναστηθείς” (Το βάσανο).

“Τώρα και πάντα / ο κόσμος ο μεγάλος, ο μικρός / ο ψεύτικος μαζί κι αληθινός.  

 Τώρα και πάντα / η σιδερένια γροθιά της αλήθειας.

 Τώρα και πάντα / οι λεγεώνες της φθοράς.

 Τώρα και πάντα / της Ανάστασης η Πασχαλιά.

 Τώρα και πάντα / το ασυνάρτητο χάος.

 Τώρα και πάντα / το αόρατο πλέγμα που ενώνει το σύμπαν.

 Τώρα και πάντα / οι άνεμοι θα συναντιούνται

 Τώρα και πάντα / οι παπαρούνες οι λευκές, μέσα στις καρδιές θ’ ανθούνε”.                 

                                                                                       (Τώρα και πάντα).

 

Είμαι βέβαιος πως μέσα στις σελίδες αυτής της συλλογής θα βρείτε κι εσείς τα δικά σας καινούργια αστέρια που θα φωτίσουν τον νυχτερινό ουρανό σας.

 

* Ο Γιώργος Βοϊκλής είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας