Sani Mahmoud Reza, Kiarostami and His Missing Cane (2019)

  Sani Mahmoud Reza, Kiarostami and His Missing Cane (2019)

 

  Έγραψα ότι φέτος με περίμεναν δυο εκπλήξεις σε σχέση με το φεστιβάλ κινηματογράφου της Ιεράπετρας. Η πρώτη, ότι για πρώτη φορά θα υπήρχαν και ταινίες μυθοπλασίας. Η δεύτερη, ότι όλες οι ταινίες θα ήταν αναρτημένες στην πλατφόρμα του φεστιβάλ. Μόλις είδα την τέταρτη και τελευταία ταινίας μυθοπλασίας – αυτές με ενδιέφεραν – είπα να ψάξω και τις υπόλοιπες κατηγορίες. Ήθελα να δω το ντοκιμαντέρ της Ελένης Βλάσση, της διοργανώτριας του φεστιβάλ, για τα φαράγγια της Ιεράπετρας, ανάμεσα στα οποία είναι και το φαράγγι του Χα που βρίσκεται στο χωριό μου. Πηγαίνοντας από τον Παχύ Άμμο στην Ιεράπετρα και κοιτώντας αριστερά, βλέπετε το βουνό ανοιγμένο στα δυο, σαν να το κτύπησε ένα τεράστιο τσεκούρι. Ετυμολογία; Ίσως από το χάος.

  Και με περίμενε μια ακόμη έκπληξη.

  Η τρίτη έκπληξη ήταν ότι ανάμεσα στα ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους ανακάλυψα και ένα που με γέμισε μεγάλη χαρά: «Ο Κιαροσταμί και το χαμένο μπαστούνι του».

  Ο Κιαροσταμί είναι από τους αγαπημένους μου σκηνοθέτες, αυτός που με έκανε να αγαπήσω τον ιρανικό κινηματογράφο και να δω ένα σωρό ιρανικές ταινίες. Μάλιστα μου πρότεινε ένας φίλος, χωρίς να ξέρει ότι το είχα ήδη σαν στόχο, να γράψω για τον ιρανικό κινηματογράφο. Ένας από τους λόγους που δεν κατέβηκα στην Κρήτη φέτος το καλοκαίρι, εκτός από τον κορονοϊό, είναι ότι άρχισα να γράφω μια «Σύντομη εισαγωγή στον ιρανικό κινηματογράφο».

  Γιατί Κιαροσταμί και όχι Κιαροστάμι, όπως είναι γνωστός και όπως τον έγραφα κι εγώ μέχρι τώρα;

  Άκουσα πολλές φορές το όνομά του στο ντοκιμαντέρ: Κιαροσταμί.

  Είναι η δεύτερη φορά που το παθαίνω. Η προηγούμενη ήταν με τον Κέντζι Μοτζόγκουτσι. Τον έλεγα κι εγώ Μιτζογκούτσι, όπως είναι γνωστός στη Δύση. Άκουσα τη σωστή προφορά του ονόματός του στο ντοκιμαντέρ του Κανέτο Σίντο, «Κέντζι Μιτζόγκουτσι, η ζωή ενός σκηνοθέτη κινηματογράφου» (Έχω δει σχεδόν όλες τις ταινίες του). Όσο για τον Ασγάρ Φαρχάντι, τη σωστή προφορά μου την είπε ιρανός φίλος. Για τους κινέζους, μια και είμαι κινεζομαθής (όχι πολύ) μπορώ να ξέρω τη σωστή προφορά των ονομάτων των κινέζων σκηνοθετών. Ήξερα από την αρχή ότι δεν ήταν Ζαν Γιμού αλλά Τζανγκ Γιμόου. Αργότερα το διόρθωσαν, το βλέπω τώρα στο διαδίκτυο, όμως ο Φαρχάντι έμεινε Φαραντί.  

  Αγαπημένος μου ο Κιαροσταμί, έχω δει σχεδόν όλα του τα έργα, όπως βέβαια και των κορυφαίων ιρανών σκηνοθετών (Φαρχάντι, Μαχμαλμπάφ, Παναχί, κ.λπ.). Περιττό βέβαια να πω ότι βλέπω και τα ντοκιμαντέρ σκηνοθετών που μου αρέσουν και τους παρουσιάζω πακέτο, όπως πρόσφατα τον Βιμ Βέντερς. Άλλα ντοκιμαντέρ βλέπω μόνο αν με ενδιαφέρει το θέμα.

  Την αγάπη μου για τον Κιαροσταμί την εξέφρασα και με ένα τετράλεπτο βιντεάκι που έφτιαξα με τίτλο «Five-dedicated to Kiarostami» πάνω στο σχήμα της ταινίας του «Five-dedicated to Ozu». Μπορείτε να το δείτε στο vimeo.

  Άλλος αγαπημένος μου σκηνοθέτης ο Γιασουτζίρο Όζου, έχω δει όλες τις σωζόμενες ταινίες του.

  Και τώρα το ντοκιμαντέρ.

  Το ντοκιμαντέρ αναφέρεται σε ένα σεμινάριο για τον κινηματογράφο που έκανε ο Κιαροσταμί στην Ισπανία. Οι μαθητές καταθέτουν τα σχέδιά τους για το δεκάλεπτο φιλμ που σκοπεύουν να γυρίσουν και ο Κιαροσταμί κάνει τις παρατηρήσεις του, επισημαίνει λάθη, δίνει συμβουλές. Μάλιστα οι συμβουλές αυτές κωδικοποιούνται σε τίτλους κεφαλαίων όπως «Άνοιξε το τρίτο μάτι σου», «Πολλές φορές η ιστορία σου είναι βαρυφορτωμένη», «Κινηματογράφος σημαίνει επισκέπτομαι ξανά την παιδική μου ηλικία», «Δεν πρέπει να προσβάλλουμε αυτά που πιστεύει ο θεατής» (αναφέρεται στην αληθοφάνεια των πλάνων), «Ιστορίες υπάρχουν παντού, αρκεί να τις ψάξεις με επιμονή», «Τίποτα δεν βοηθάει τη δουλειά σου περισσότερο από τη διαγραφή και την επιλογή». Παρόμοιος και ο επόμενος τίτλος, «Καθήκον μας στο σινεμά είναι να διαγράφουμε τα μη απαραίτητα στοιχεία».

  Εκτός βέβαια από τα γυρίσματα στην αίθουσα του σεμιναρίου υπάρχουν και εξωτερικά γυρίσματα. Και βέβαια ο Sani Mahmoud Reza θα πάρει και πλάνα ανεξάρτητα από το θέμα, για την ομορφιά τους, όπως θα έκανε εξάλλου και ο ίδιος ο Κιαροσταμί. Ένα καλλιτέχνη του δρόμου που χειρίζεται έναν σκελετό σαν μαριονέτα κάνοντάς τον να χορεύει στο ρυθμό ενός τραγουδιού και ο οποίος τραβά την προσοχή τους θα τον τραβήξει μέχρι τέλος, όταν οι θεατές αρχίζουν να καταθέτουν τον οβολό τους.

  Δεν ενθουσιάστηκαν μόνο οι μαθητές μαζί του αλλά και ο ίδιος με τους μαθητές. Είπε ότι είναι το καλύτερο σεμινάριο στο οποίο είχε διδάξει ποτέ.  

 Στο διαδίκτυο διαβάζω τώρα ότι κέρδισε το πρώτο βραβείο ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους στο 4^ο  Salto Independent Film Festival στην Ουρουγουάη. Επίσης ότι πιο πριν ο σκηνοθέτης είχε γράψει ένα βιβλίο με τίτλο «Αμπάς Κιαροσταμί και μαθήματα από το σινεμά» (Abbas Kiarostami and Lessons from Cinema) το οποίο μεταφράστηκε σε διάφορες γλώσσες.

  Στο youtube μπορείτε να δείτε ένα σύντομο τρέηλερ.

  Για όσους δεν το ξέρετε, ο Κιαροσταμί μας έφυγε σχετικά νωρίς, στα 76 του χρόνια, το 2016.

    Την ταινία μπορείτε να τη δείτε μέχρι αύριο Σάββατο 8 Αυγούστου στις επτά το βράδυ, όπως άλλωστε και όλες τις ταινίες, κάνοντας εγγραφή στην πλατφόρμα του Φεστιβάλ Ιεράπετρας. Μπείτε στην ιστοσελίδα και δείτε πώς. https://www.festivalierapetra.gr/index.php/el/plirofories/odigies-syndesis-stin-platforma