Γρηγόρι Τσουχράι, Η μπαλάντα του στρατιώτη (1959)

Γρηγόρι Τσουχράι, Η μπαλάντα του στρατιώτη (1959)

 

  Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος κατατρύχει τη Ρωσία τουλάχιστον για μια εικοσαετία μετά τη λήξη του. Ο ρώσικος κινηματογράφος έδωσε μεγάλα αριστουργήματα που αναφέρονται σ’ αυτό τον πόλεμο. Θυμάμαι πόσο μου άρεσε το «Όταν περνούν οι γερανοί» του Μιχαήλ Καλατόζοφ. Πολύ μου άρεσε επίσης «Η άνοδος» της Λαρίσα Σεπίκτο.

  Ο Αλιόσα καταστρέφει δυο γερμανικά τανκς. Ο διοικητής του τον προτείνει για παράσημο επ’ ανδραγαθία, όμως αυτός προτιμάει δυο μέρες άδεια για να πάει σπίτι του να φτιάξει τη στέγη του σπιτιού τους.

  Στο τραίνο θα συναντήσει την Σούρα. Ένα τρυφερό αίσθημα θα αναπτυχθεί ανάμεσά τους. Θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες στο ταξίδι. Κάποια στιγμή θα χωριστούν καθώς η Σούρα θα κατέβη και ο Αλιόσα θα συνεχίσει το ταξίδι του. Καθώς αποχαιρετιούνται, το τραίνο ξεκινάει να φύγει. -Τρέχα να το προλάβεις, του φωνάζει η Σούρα.  Δεν είχαν σκεφτεί να ανταλλάξουν στοιχεία, πώς να ξαναβρεθούν. Ενώ το τραίνο φεύγει ο Αλιόσα της φωνάζει πού να του γράψει, στο χωριό Σοσκένκο, όμως αυτή δεν ακούει, ο θόρυβος είναι μεγάλος, ούτε αυτός ακούει τι του φωνάζει, καθώς τρέχει δίπλα στο τραίνο που απομακρύνεται.

  Τελικά τη μητέρα του μόλις που θα προλάβει να τη δει και να τη χαιρετίσει. Αυτή με σπαραγμό αναγκάζεται να τον αποχωριστεί από την αγκαλιά της.

  Στην ταινία βλέπουμε καταστάσεις που μπορούν να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι στον πόλεμο. Ο αξιωματικός με το κομμένο πόδι δεν θέλει να γυρίσει σπίτι, πώς θα τον δεχτεί η γυναίκα του, την οποία μάλιστα ζηλεύει. Όμως τον μεταπείθει η υπάλληλος στο γκισέ του σιδηροδρομικού σταθμού. Είχε δίκιο, μετά την αρχική της έκπληξη η γυναίκα του τρέχει και τον αγκαλιάζει. Αντίθετα, η γυναίκα στην οποία κουβαλούσε ο Αλιόσα δυο πλάκες σαπούνι, πεσκέσι από τον άντρα της, δεν βιάστηκε να τον αντικαταστήσει.

  Πρόκειται για ένα ρομάντζο γεμάτο λυρική τρυφερότητα, αλλά με unhappy end. Και όμως, θα ήταν τόσο εύκολο να του δώσει happy end. Εν τούτοις ο Τσουχράι προτίμησε να δώσει το συγκινητικό unhappy end.

  Υπάρχουν κάποιες χιουμοριστικές στιγμές στην ταινία, όπου βλέπουμε και το μοτίβο «Αρχικά δεν χωνευόμαστε αλλά στο τέλος ερωτευμόμαστε». Το έχω δει σε πολλές ταινίες, αλλά θυμάμαι μόνο την «Πρόσκληση σε γάμο» με τον Κιάνου Ριβς και τη Γουαϊνόνα Ράιντερ.

  Η Σούρα αρχικά τρομοκρατήθηκα από την παρουσία του Αλιόσα στο βαγόνι με τα σανά (και οι δυο λαθρεπιβάτες, αφού λάδωσαν τον φρουρό), και προσπαθεί να πηδήξει από το τραίνο. Ο Αλιόσα προσπαθεί να την εμποδίσει, αυτή δεν σταματάει τις προσπάθειες. Στο τέλος αγανακτισμένος της λέει «Άντε, πήδα». Βέβαια τα πράγματα θα ξεκαθαρίσουν σιγά σιγά.

  Δεν είναι τυχαίο που αυτό το ρομάντζο αναπτύσσεται όχι στο τέλος του πολέμου, όταν ο σοβιετικός στρατός είχε αντεπιτεθεί νικηφόρα, αλλά στην αρχή του, όταν προήλαυναν τα γερμανικά στρατεύματα. Θα δούμε μια γέφυρα να τινάζεται στον αέρα από τα εχθρικά αεροπλάνα και τα βαγόνια της αμαξοστοιχίας να πιάνουν φωτιά. Έντρομοι οι επιβάτες τρέχουν να σωθούν. Και βέβαια δεν τα κατάφεραν όλοι.

  Επίσης unhappy end είχε και η ταινία του «Ο 41^ος», όμως εδώ αυτό ήταν αναπόφευκτο, μια και το ρομάντζο αναπτύσσεται ανάμεσα σε μια μαχήτρια του κόκκινου στρατού και ένα λευκορώσο αξιωματικό τον οποίο είχε πιάσει αιχμάλωτο και τον μεταφέρει. Όταν αυτός, στο τέλος της ταινίας, τρέχει να συναντήσει τους δικούς του που βλέπει στον ορίζοντα, αυτή τον πυροβολεί. Άριστη σκοπεύτρια, είναι ο 41^ος.

  Αριστουργηματική ταινία η «Μπαλάντα του στρατιώτη», μπορείτε να τη δείτε εδώ με ελληνικούς υπότιτλους.