Book review, movie criticism

Sunday, March 10, 2019

Zhang Yimou, Ο δρόμος για το σπίτι (我的父亲母亲, 1999)


Zhang Yimou, Ο δρόμος για το σπίτι (我的父亲母亲, 1999)  


  Εν όψει της προβολής της «Σκιάς» του Τζανγκ Γιμόου στις 14 του Μάρτη.
  Και αυτό το έργο είναι μεταφορά μυθιστορήματος. Τελικά υπάρχουν εξαιρετικοί σκηνοθέτες που δεν κάνουν cinema dauteur, να γράφουν δηλαδή μόνοι τους τα σενάρια, ή έστω να επινοούν τις ιστορίες.
  Ο νεαρός δάσκαλος επισκέπτεται το χωριό του. Έχει πεθάνει ο πατέρας του και πρέπει να παρευρεθεί στην κηδεία του. Φτάνοντας σπίτι θυμάται το ειδύλλιο των γονιών του (Ο πατέρας μου και η μητέρα μου είναι ο κινέζικος τίτλος). Και το ασπρόμαυρο του τώρα γίνεται η έγχρωμη αναδρομή σε αυτό το ειδύλλιο, αντίθετα από ό,τι βλέπουμε συνήθως στις οθόνες, όπου το ασπρόμαυρο ανακαλεί συνειρμικά το παρελθόν. Και ευτυχώς που ο Τζανγκ Γιμόου δεν με ξενέρωσε με το να πηγαίνει μια στο παρελθόν και μια στο παρόν, όπως κάνουν συνήθως οι σκηνοθέτες, αλλά μας δίνει αδιάλειπτα, οιονεί εγκιβωτισμένη, την ιστορία του ειδυλλίου.
  Είναι το καλύτερο κινηματογραφικό ρομάντζο που έχω δει ποτέ, με την όμορφη Zhi Yi, εικοσάρα τότε, στο κινηματογραφικό της ντεμπούτο. Ο εικονολήπτης δεν κουράζεται να την παίρνει σε γκρο πλαν, συχνά ακόμα και όταν τρέχει, και ο Τζανγκ Γιμόου την έχει συνεχώς στο τρέξιμο: να προλάβει να δει τον νεαρό δάσκαλο όταν φεύγει από το σχολείο με τους μαθητές του, να τον προλάβει να του δώσει το δείπνο που δεν έφαγε πηγαίνοντας βιαστικά στην πόλη…
  Η Τζι Γι αποφασίζει να πάει να τον βρει στην πόλη (είναι οι καιροί της φουρτουνιασμένης Πολιτιστικής Επανάστασης) όπου τον έχουν καλέσει για λόγους πολιτικούς, όμως ο δρόμος είναι χιονισμένος, πέφτει εξαντλημένη, τη βρίσκουν, την φέρνουν στο σπίτι, είναι άρρωστη, μια ματιά του νεαρού δασκάλου θα την γιατρέψει.
  Θα το σκάσει να τη βρει, για να επιστρέψει αμέσως μετά. Τι έκαναν όμως οι μικρόνοες της Πολιτιστικής Επανάστασης; Αντί να ενθαρρύνουν έναν έρωτα, το καινούριο στην καινούρια κοινωνία μια και μέχρι τότε όλοι οι γάμοι γίνονταν με προξενιό, τον τιμώρησαν να μείνει δυο χρόνια μακριά από το χωριό. Του Ge You όμως στο «Να ζεις» του έκαψαν τις φιγούρες του, γιατί το θέατρο σκιών με τις ιστορίες των αυτοκρατόρων κ.λπ. ήταν έκφραση του παλιού κόσμου, κάθε κατάλειπα του οποίου έπρεπε να ξεριζωθούν.
  Ακούμε για έθιμα της εποχής όπως το να βάζουν ένα κόκκινο πανί στο δοκάρι κάθε καινούριου κτιρίου (η Τζι Γι ύφανε στον αργαλειό τους το πανί για το σχολείο που κτιζόταν τότε), να βάζουν ένα υφαντό στο φέρετρο του νεκρού (η μητέρα του επέμενε να το υφάνει και όχι να το αγοράσουν) και να κουβαλάνε τον νεκρό στον τόπο του σηκώνοντας το φέρετρο και όχι με νεκροφόρα. Αυτό το τελευταίο είχε σταματήσει με την Πολιτιστική Επανάσταση.
  Εγκαταλειμμένο και σε μας στο χωριό αυτό το έθιμο, που το θυμάμαι πολύ καλά όταν ήμουνα μικρός.
  Παρεμπιπτόντως, ο αργαλειός μας ήταν καλύτερος από αυτόν που είδα στην ταινία. Η μητέρα μου δεν ήταν μόνο ανυφαντού αλλά και περαματίστρα. 
  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την ταινία «Ούτε ένας λιγότερος».

No comments: