Hirokazu Koreeda, Hana (花よりもなほ 2006)

Hirokazu Koreeda, Hana (花よりもなほ 2006)

  Εν όψει της προβολής την επόμενη Πέμπτη της ταινίας «Κλέφτες καταστημάτων».

  Να και μια ταινία εποχής του Κορέεντα.

  Η δράση τοποθετείται το 1702. Το γιατί τότε, θα το δούμε παρακάτω.

  Δεν θυμάμαι να το έχω γράψει, οι ταινίες σαμουράι είναι αγαπημένο μου είδος και έχω δει αρκετές. Την αγάπη αυτή μου την ενέπνευσε ο Ακίρα Κουροσάβα, με ταινίες όπως «Οι επτά σαμουράι» και «Γιοζίμπο». Έτσι με ενθουσιασμό διάβασα την επιγραμματική περίληψη στο IMDb: A troubled young samurai seeks revenge for the death of his father. Αυτό όμως το έχω ξαναγράψει, ότι τα έργα εκδίκησης μου αρέσουν.

  Τελικά διαψεύστηκα στις αφηγηματικές μου προσδοκίες. Ούτε εκδίκηση είδα ούτε μονομαχίες σαμουράι. Γιατί το θέμα της ταινίας δεν ήταν η εκδίκηση, ήταν η βεντέτα. Και τη βεντέτα την αντιμετωπίζει στο έργο αυτό ο Κορέεντα όπως και η Ιωάννα Καρυστιάνη στο μυθιστόρημά της «Κουστούμι από χώμα», με απαξίωση.

  Ο Soza υποσχέθηκε στον ετοιμοθάνατο πατέρα του ότι θα εκτελέσει την παράκλησή του, να πάρει εκδίκηση για τον θάνατό του. Όμως δεν είναι κανένας έμπειρος σαμουράι, σε μια μονομαχία είναι αμφίβολο αν γλιτώσει. Βέβαια δεν είναι αυτός ο λόγος, απεχθάνεται τη βία. Ζει φτωχικά παραδίνοντας μαθήματα σε παιδιά. Η υπόσχεση που έδωσε στον πατέρα του κλονίζεται όταν βλέπει ότι αυτός τον οποίο ζητάει να εκδικηθεί είναι επίσης ένας ξεπεσμένος σαμουράι που ζει μέσα στη φτώχεια, έχοντας γυναίκα και παιδιά. Δεν είναι σωστό να αφήνει ένας πατέρας κληρονομιά στο γιο του το μίσος, ακούγεται στην ταινία, νομίζω από την όμορφη χήρα με τον μικρό, που ψιλοφλερτάρονται.

  Υπάρχει ένα δρώμενο που παίζεται επετειακά στο χωριό, ένα έργο εκδίκησης. Βλέπουμε σκηνές από τις πρόβες και από την τελική παράσταση, που λειτουργούν παρωδιακά. Και βέβαια έχουμε τους 47 ronin, που ζουν σ’ αυτό το χωριό ετοιμάζοντας την εκδίκησή τους. Θα δούμε μόνο μια σύντομη σκηνή, όταν κυκλώνουν το σπίτι του Κίρα. Αυτός είναι ο λόγος που η πλοκή τοποθετείται το 1702, τότε που συνέβησαν τα γεγονότα.

  Παλιά είχα δει τους «47 ronin» του Kenji Mizoguchi, και τόσο πολύ μου άρεσε αυτή η ταινία που είδα σχεδόν όλες τις ταινίες που έχουν γυριστεί με αυτό το θέμα. Έγραψα και γι’ αυτές δυο λόγια στην ίδια ανάρτηση.

  Η τελευταία σκηνή δίνει χαρακτηριστικά την όλη ιδέα του έργου. Ένας πιτσιρικάς φωνάζει στο ζευγάρι (που δεν θα το δούμε ζευγάρι στο πλαίσιο της ιστορίας αλλά το ζευγάρωμά τους προσημαίνεται ποικιλοτρόπως). Αυτοί σταματούν και γυρνάνε (το frame που έβαλα για την ανάρτηση). Αυτός τους ρωτάει: «Υπάρχει κανένα ιδιωτικό σχολείο εδώ κοντά;».

  Καιρός για γράμματα, όχι για άρματα.

  Και δυο λόγια για τον τίτλο.

  Βάζω τα γιαπωνέζικα στο translate.google.com και η μετάφραση που μου βγάζει είναι flower than flower. Βάζοντας χωριστά τις λέξεις διαβάζω λουλούδι /περισσότερο από/ φεγγάρι. Λουλούδι πιο όμορφο από φεγγάρι; Βλέπω ότι οι γιαπωνέζοι χρησιμοποιούν το ίδιο ιδεόγραμμα με τους κινέζους για το λουλούδι, 花, που εκείνοι το προφέρουν χουά.

  Τη λέξη hana (ο τόνος στη λήγουσα) την ήξερα από τη μελέτη μου για το γιαπωνέζικο θέατρο («Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας, ΑΛΔΕ 2010). Κάνω αντιγραφή και επικόλληση.

  «Το  hanna (λουλούδι), είναι μια άλλη έννοια που χρησιμοποιεί ο  Zeami. Εκδηλώνεται με την επιτυχή αλληλεπίδραση ανάμεσα στον ηθοποιό και τους θεατές, και είναι το αποτέλεσμα της τέλειας τεχνικής συν το προσωπικό ταλέντο και μαγευτικό βάθος του ηθοποιού, συν την έκπληξη του κοινού μπροστά στην  πρωτοτυπία και τη φρεσκάδα του παιξίματος, συν την προσαρμοστικότητα που προσφέρει η διαίσθηση, συν το yûgen.  Η ποικιλία και ο βαθμός της τελειότητας των συστατικών και των πιθανών συνδυασμών ερμηνεύουν την πολλαπλότητα των λουλουδιών. (Ortolani, 1995, σελ. 123)».

  O Zeami είναι ο μεγάλος θεωρητικός του Νο.

  Και δυο λόγια για την ιστορία.

  Οι στρατηγοί Tokugawa Ieyasu και Toyotomi Hideyoshi έβαλα τέρμα σε μια μεγάλη περίοδο εμφύλιου σπαραγμού μεταξύ των daimyo, των γιαπωνέζων φεουδαρχών, ενοποιώντας την Ιαπωνία κάτω από τη στρατιωτική δικτατορία του Σογκούν. Αυτό οδήγησε στην παρακμή των σαμουράι, μια και οι συγκρούσεις των daimyo σταμάτησαν, και την ανάδυση μιας αστικής τάξης που αγαπούσε το θέατρο. Τότε ήταν που άνθισε το Kabuki και το κουκλοθέατρο. Η περίοδος των σογκούν κράτησε από το 1600 έως το 1868, οπότε τα ηνία της χώρας τα ανέλαβε και πάλι ο αυτοκράτορας, που όλη αυτή την περίοδο ήταν διακοσμητικός.

  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την ταινία «Nobody knows».