Book review, movie criticism

Saturday, December 22, 2018

Kenji Mizoguch 17. 1946 Victory of Women (Josei no Shori)


Kenji Mizoguch 17. 1946 Victory of Women (Josei no Shori)


  Κεντρικό και σ’ αυτή την ταινία είναι το θέμα της αυτοθυσίας της γυναίκας για τον άνδρα, όμως θίγει και άλλα θέματα όπως το νομικό σύστημα και την αναλγησία των καπιταλιστών, αλλά και τους στρατιωτικούς που κυβέρνησαν περίπου δικτατορικά και οδήγησαν την Ιαπωνία στον πόλεμο και στην ήττα. Η δημοκρατία είναι πια γεγονός, μπορούν να ατενίζουν με αισιοδοξία το μέλλον.
  Η Χιρόκο (Kinuyo Tanaka) υπερασπίζεται την κυρία Ασακούρα, η οποία σε μια στιγμή απελπισίας, όταν πέθανε ο άνδρας της που είχε τραυματισθεί στη δουλειά του και η εταιρεία στην οποία δούλευε σταμάτησε να του δίνει την αποζημίωση και η ίδια ήταν κυριολεκτικά χωρίς πόρους, έπνιξε το μωρό της. Ο εισαγγελέας ο οποίος βρίσκεται απέναντί της είναι ο άνδρας της αδελφής της Κόνο, ο οποίος είχε στείλει τον αρραβωνιαστικό της για πέντε χρόνια στη φυλακή για τις φιλελεύθερες ιδέες του στη διάρκεια του πολέμου με αποτέλεσμα να υπονομευθεί θανάσιμα η υγεία του. Με την αποφυλάκισή του πηγαίνει κατευθείαν στο νοσοκομείο όπου η Χιρόκο τον περιποιείται. Ούτε κατά διάνοια να τον παρατήσει όπως τη συμβουλεύουν.
  Ο εισαγγελέας που βλέπει την καρέκλα του να τρίζει κάτω από τα πόδια του με το νέο καθεστώς προσπαθεί να πείσει την Χιρόκο, βάζοντας και τη γυναίκα του σαν μεσάζοντα, να παραιτηθεί από την υπεράσπιση αυτής της γυναίκας, όμως η ίδια αρνείται.
  Αρκετά καταπιεστικός, η Κόνο αποφασίζει τελικά να τον εγκαταλείψει. Στο μήνυμα που στέλνει στην αδελφή της ανάμεσα στα άλλα της γράφει: «Αγαπητή Χιρόκο, θα ξεκινήσω από την αρχή. Δεν είμαι πια μια κούκλα, θέλω να γίνω μια ανεξάρτητη γυναίκα, όχι μια γυναίκα που την κάνει κουμάντο ένας άνδρας».
  Δεν μπορεί, σίγουρα ο Μιτζογκούτσι θα είχε δει το «Κουκλόσπιτο» το Ίψεν.
  Η αγόρευση της Χιρόκο στο δικαστήριο σαν υπεράσπιση είναι καταπέλτης. Ανάμεσα στα άλλα λέει:   
 «Αυτή είναι μια φεουδαλική κοινωνία. Είναι ένα οικογενειακό σύστημα στο οποίο οι άνδρες κάνουν κουμάντο. Τι θέση δόθηκε σ’ αυτές τις γυναίκες; Στερήθηκαν τα ατομικά τους δικαιώματα και υποχρεώθηκαν να ζουν σαν σκλάβες, και εξαναγκάσθηκαν να υπηρετούν τους άνδρες σαν σκλάβες. Έπρεπε να δώσουν ό,τι είχαν και δεν είχαν στους άνδρες και η αυτοθυσία αναδείχθηκε σε αρετή. Πολλές τέτοιες ιστορίες γυναικών έχουν φτάσει μέχρι σ’ εμάς σήμερα, και ακόμη και στις σημερινές μέρες χρησιμοποιούνται ως παραδείγματα για τις γυναίκες».
  Άραγε είχε την αίσθηση της αυτοκριτικής ο Μιτζογκούτσι όταν τα έγραφε αυτά; Οι περισσότερες προηγούμενες ταινίες του – τις επόμενες δεν τις έχω δει ακόμη – έχουν ακριβώς αυτό ως θέμα, την αυτοθυσία της γυναίκας για τον άνδρα, ένα θέμα που και ο ίδιος το αντιμετώπισα κριτικά στην ανάρτησή μου για την ταινία του «The story of the last chrysanthemum».
  Όχι, δεν είναι δυνατόν, σκέφτομαι. Την αυτοθυσία αυτή την παρουσιάζει στα πλαίσια του έρωτα. Γίνεται κριτικός όταν οι άνδρες παύουν να δείχνουν ευγνωμοσύνη. Και κυρίως θέλει να προκαλέσει τη συμπάθειά μας, τον «έλεο» με την αριστοτελική έννοια, για αυτές τις γυναίκες, που θυσιάζονται από αγάπη για τους άνδρες, είτε βρίσκουν είτε δεν βρίσκουν ανταπόκριση.
  Τελικά κέρδισε την υπόθεση;
  Ο Μιτζογκούτσι αφήνει ανοικτό το τέλος, όπως π.χ. και ο Ασγάρ Φαρχάντι στο «Ένας χωρισμός», μια και αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η κοινωνική καταγγελία και όχι μια ιστορία με σασπένς, στην οποία έχουμε το happy end. Βέβαια το προσημαίνει στον τίτλο και στο μήνυμα που παίρνει από την, αδελφή νομίζω, του αρραβωνιαστικού της όταν της ανακοινώνει το θάνατό του στο νοσοκομείο, όπου, ανάμεσα στα άλλα της λέει ότι «Είπε ότι σίγουρα θα νικήσεις».
  Μπορείτε να δείτε την ταινία στο youtube με αγγλικούς υπότιτλους.
  Η προηγούμενη ανάρτησή μας ήταν για την ταινία «Utamaro and his five women».

No comments: